Over de berekening van ruimte 1

Over de berekening van ruimte I, Solvej Balle (vertaling: Adriaan van der Hoeven en Edith Koenders). Oevers, 214 blz., 22 euro.

bestellen

Voor menigeen is totale vergetelheid, zoals bij vergevorderde dementie, een horrorbeeld. Bij dat perspectief plaatst de Deense schrijfster en filosofe Solvej Balle verrassende kant­tekeningen waarbij het menselijk tijdsbesef kantelt.

Hoofdpersoon Tara wordt wakker en merkt dat de dag van gisteren zich herhaalt. Ze is de enige die dat beseft, voor alle anderen begint die 18de november als weer een onbekende dag. De wereld zit gevangen in een tijdlus. Dan volgt een verslag van meer dan een normaal kalenderjaar vol nauwgezette waar­nemingen. Nog spannender wordt het als blijkt dat sommige objecten wel en andere niet ontsnappen aan de cyclische tijd. Er zijn meer incongruenties. Mensen verouderen niet langer, waar voor Tara de biologische tijd deels wel het vertrouwde klokwerkprincipe volgt: haar brandwond geneest gaandeweg. Aan het eind van de roman is het raadsel onopgelost. Het wachten is op de vervolgdelen van de zevendelige romanreeks, aangekondigd voor november 2023 en april 2024.

Dit indrukwekkende eerste deel is een geweldige appetizer. Tijd en ruimte ordenen onze levens. In kraakheldere zinnen ontleedt Balle wat er gebeurt als die wegvallen. De vraag is dan niet ‘to be or not to be?’ maar vooral ‘weten of niet weten?’