Mijn ego heeft altijd gelijk

Mijn ego heeft altijd gelijk, Roos Vonk, Meulenhoff, 320 blz., 21,99 euro.

bestellen

Mensen willen gewaardeerd worden en meetellen. Invoelbaar, maar toch is die focus op het ego niet altijd zonder problemen, laat hoogleraar sociale psychologie Roos Vonk zien in haar amusante, lucide en met gevoel voor humor geschreven "Mijn ego heeft altijd gelijk. Van zelfbedrog naar zelfkennis".

Aan de hand van tal van voorbeelden en (eigen) wetenschappelijk onderzoek maakt Vonk een röntgenfoto van ons moderne ‘ego’, en onze neiging tot zelfoverschatting. Ooit was in onze contreien nederigheid een belangrijke waarde, betoogt ze, nu staat het ik centraal. Mensen vinden dat ze ‘recht hebben’ op geluk, op het uitspreken van hun meningen en oordelen, op het ontdekken van hun bijzondere kwaliteiten en vooral hun – vermijd dit woord zoveel mogelijk – ‘passie’. Vonk bespreekt en analyseert een veelheid aan onderwerpen, van het veelgenoemde dunning-krugereffect tot de lotgevallen van de ‘morele goeddoener’. Ze ontmaskert, bijvoorbeeld, het bedrieglijke van feedback geven, en bespreekt in dat licht onder meer het effect van slijmen. Dat lijkt weliswaar op positieve feedback, maar het bevordert de zelfkennis van de ‘beslijmde’ (goed woord!) allerminst, en al helemaal niet diens zelfontwikkeling. Ook spiritualiteit krijgt ervan langs. Opgevat als een manier om het ego te overstijgen, is het meestal zelfbedrog; de spirituele reis is louter egotrip: kijk mij eens bijzonder zijn, verheven boven anderen in mijn verlichte staat. Jarenlang stond op een seinhuisje bij Arnhem CS in graffitiletters: Sloop uw zelfbeeld. Dat lijkt nog steeds een goed advies.