Euthanasie

Mevrouw Borst vindt dat artsen euthanasie moeten toepassen bij demente bejaarden, als die dat hebben vastgelegd voordat ze dement werden. Zij maakt daarmee een ernstige fout. Veel mensen zijn bang om dement te worden, en zij leggen vast dat ze euthanasie willen als het zover is. Ik heb hierover met veel mensen gesprekken gevoerd, maar wanneer die euthanasie dan zou moeten plaatsvinden, blijft erg ingewikkeld. Veel mensen die dan helaas inderdaad dement beginnen te worden zeggen: ‘Nu nog niet, als het erger wordt.’ Tot de tijd komt dat ze erg dement zijn en ik vraag: ‘Hoe zit het nu met de euthanasie?’ Dan ontspint zich vaak het volgende gesprek:

Bejaarde: ‘Euthanasie?’

Ik: ‘Dat wilde u als u dement zou zijn.’

‘O ja.’

‘Wilt u het dan nu?’

‘Nee, nu niet hoor; nu wil ik een koekje.’

‘Dus u wilt nu nog geen euthanasie?’

‘Het sneeuwt, hè.’

‘Dan doen we het nu nog niet.’

‘Wat? Als u het wilt, doet u maar hoor. U weet het ’t beste.’ Enzovoort. Het is maar een voorbeeldgesprekje, maar zo gaat het echt.

Het probleem zit bijna altijd in de familie: ‘Dit had moeder nooit zo gewild.’ Maar de essentie is: bij een demente bejaarde kan nooit sprake zijn van euthanasie, als er geen uitzichtloos lijden is. En dan bedoel ik: zoals ervaren door de persoon zelf, niet door de familie.

Als een demente bejaarde erg lijdt – en dat is goed te zien: boos zijn, niets meer willen, niet eten en drinken et cetera – dan kan euthanasie wel. Mits er een eerdere euthanasieverklaring is en na uitgebreid overleg met alle betrokkenen.

Ik neem hierbij aan dat het niet de bedoeling is een vroegere euthanasieverklaring te gebruiken om demente bejaarden op te ruimen!

Joachim Knap, huisarts, Amsterdam