Politieke verantwoordelijkheid
6 reactiesIk, en veel collega’s, krijgen een sik en een punthoofd van de epidemie aan welvaartsziektes die we dagelijks moeten bestrijden. Ledematen amputeren die aangetast zijn door suikerziekte, terwijl de patiënt in kwestie onverstoorbaar doorrookt, nauwelijks beweegt en zich een metabool syndroom vreet. Het, tegen de bierkaai, transplanteren van levers of het opvangen van suïcidalen op de Eerste Hulp die een leefstijl hebben die ondraaglijk en uitzichtloos is.
Those who have the privilege to know have the duty to act, zei Albert Einstein ooit. Een fraaie uitspraak, maar wij hebben het al druk genoeg met ‘dbc-en op weg naar transparantie’. En daarbij, het is toch aan de overheid om gezondheidbevorderende maat-regelen te organiseren?
Beseft diezelfde overheid de ernst van de situatie eigenlijk wel? Volgens de WHO wordt zo’n 40 procent van alle kanker, depressie, diabetes en hart- en vaatziekten veroorzaakt door leefstijl-factoren. Uit onderzoek van Johan Mackenbach, hoogleraar maatschappelijke gezondheidszorg aan de Erasmus Universiteit, is 50 procent van de totale ziektelast toe te schrijven aan bekende gedrags- en omgevingsfactoren die in theorie zouden kunnen worden weggenomen. De hysterie over besmette zalm en vieze vaatdoekjes werkt dan ook op de lachspieren.
Rapporten als ‘Studiegroep Duurzame Groei’ of ‘Zorgkeuzes in Kaart’ inventariseren en analyseren de beleidsopties voor een volgend regeerakkoord. Preventie komt er bekaaid af als lafjes wordt gesteld dat preventie niet leidt tot besparingen omdat de individuele zorgkosten verschuiven naar een later moment in iemands leven. Onderzoek naar de zogenaamde blue zones, gebieden op aarde waar mensen langer, gelukkiger en gezonder blijken te leven, laat zien dat mensen die gezond oud worden helemaal niet voor hogere kosten zorgen omdat ze absoluut gezien minder ziektelast veroorzaken.
Als preventiebeleidsmaatregel voor een nieuw kabinet stelt het rapport Studiegroep Duurzame Groei voor: ‘voortzetting huidig beleid plus afspraken met verzekeraars over oprichting gezamenlijke preventiefaciliteit waaruit lokale coalities met o.a. gemeenten, sportclubs en zorgaanbieders kunnen putten om veelbelovende initiatieven te financieren’.
Gebakken lucht, want de suiker-, alcohol- en tabaksindustrie hebben vrij spel met onze impulsen terwijl de politiek haar oren laat hangen naar de hardste schreeuwers en de beste lobbyisten terwijl ze ons een rad voor ogen draait onder de misleidende mantra ‘vrijheid blijheid’.
De kiezers zijn een stuk verstandiger, want uit onderzoek van Maurice de Hond blijkt dat een meerderheid van de kiezers graag zou zien dat de politiek effectieve antirookmaatregelen neemt (mei 2016, tabaknee.nl).
De politiek blijkt onvoldoende in staat om deze bedreiging van binnenuit te herkennen of adequaat te onderkennen en het wordt dan ook hoog tijd voor een groots informatieoffensief vanuit de artsen richting de politiek met als doel dat politieke besluitvorming wordt gebaseerd op onze klinische realiteit.
Daarbij is één van onze kerncompetenties (CanMEDS 5) om de maatschappij te laten zien wat wij zien en zéker als het om groot maatschappelijk leed gaat.
Ondertussen bid ik elke dag tot God of Pokémon dat we weer een arts krijgen als minister van Volksgezondheid.
Henk Donker
gepensioneerd jurist, Utrecht
Deze eerste column van de nieuwe MC-columniste Esther van Fenema is fantastisch!
Niets ten nadele van de andere MC-columnisten – doorgaans van prima niveau – maar nu schrijft iemand een recht voor zijn raap boodschap richting politiek, waar niemand o...mheen kan. Overigens richt Van Fenema zich niet alleen tot de politiek maar óók tot haar collega-artsen!
Waar blijft dus de KNMG, als belangenorganisatie van de geneeskunst, als het om het door Van Fenema aangesneden onderwerp gaat? En ook over al die andere onderwerpen, waarvan werkers in de gezondheidszorg inmiddels sinds jaar en dag aangeven, dat er aan de structuur van ‘het systeem’ zóveel mist, dat het contraproductief werkt?
Als ik schrijf ‘waar blijft de KNMG?’ bedoel ik niet, dat de KNMG weer een aantal beschouwende artikelen over hot-items moet gaan schrijven (hoe waardevol op zich ook), maar dat u leiding gaat geven aan het ‘grote informatie-offensief’ waar Fenema op doelt en dat u, bijvoorbeeld, op korte termijn bij alle artsengroepen vraagt welke factoren vanuit hun ervaring de zorg belemmeren, en de resultaten daarvan publiceert en in Den Haag aanbiedt. Schroomt u daarbij vooral niet om het zogenaamde marktgedreven zorgsysteem van fundamentele kritiek te voorzien. Dat u daarin niet alleen zult staan bewijst inmiddels de petitiegroep rond het Nationale ZorgFonds, die de huidige positie van ziektekostenverzekeraars, hun werkwijze en bovenmatige directe en indirecte invloed op de zorgverlening afwijst.
Ik hoop eigenlijk, dat u allang bezig bent met de voorbereiding van wat ik hier bepleit. Want het wordt al snel maart 2017.
jos renisng
huisarts, den haag
Op mijn middelbare school leerde mijn leraar Nederlands ons om een opstel nimmer te beginnen met (een variatie op) de zinsnede :"ik en velen met mij"...
Probleem is immers taalkundig: is het gezegde dan enkel- of meervoud?
Ik krijgen???
En meestal l...oopt de logica van de rest van zo'n verhaal ook uit de rails, zo betoogde hij.
En met recht, zo blijkt maar weer uit dit opstel.
Visscher
Anesthesioloog, Amsterdam
Wat flauw om God en Pokemon in 1 adem/zin te noemen.
Menno Oosterhoff
psychiater, Groningen
Beste Esther, Welkom bij Medisch Contact. En leuk het artikel over jou. Ik las daarin dat Van Fenema iemand is met een uitgesproken mening. Dat blijkt ook direct uit je eerst column. Je vurige wens voor een arts als volgende minister van VWS deel ik.... Als je ergens een spijker in de muur slaat moet je al een diploma hebben. Nu is bevoegd zijn geen garantie voor bekwaamheid, maar het kan ook geen kwaad. Marcus Levi geeft in een eerder nummer van MC aan, dat als je een ziekenhuis echt wilt snappen, dat je er eerst als arts gewerkt moet hebben. Dat lijkt me voor een minister VWS ook niet gek.
Je roep om meer overheidsingrijpen wat betreft de maatschappelijke factoren die ziektes veroorzaken deel ik ook, maar ik heb er wel een kanttekening bij. Hier en daar lijkt je betoog toch ook beschuldigend naar de patient in kwestie. Ik vind dat geneeskunde waardevrij moet zijn wat dat betreft. We weten al amper hoe vrij een mens is , maar als we in de geneeskunde beginnen om een moreel oordeel te laten meespelen dan zijn we niet op de goede weg. Ik schreef er al eens een blog over. Dikkebult-geneeskunde.
Omdat de behandelingen die je kunt geven niet onbeperkt zijn kun je wel prioriteiten stellen. Waar kun je het meeste rendement verwachten bijvoorbeeld. Tamelijk riskante discussies overigens, want wat is rendement? Maatschappelijk meedraaien? Dat zou niet best zijn voor alle ouderen en mensen met een chronische aandoening.
Het voorbeeld wat je in het interview noemt , een terminale man met een depressie, maakt ook wel duidelijk dat je dat niet bedoelt.
Kortom: uiterst complexe en gevoelige materie. Uitspraken als :"zich een metabool syndroom vreten" vind ik in deze discussie te cru. Dat geldt ook voor je opmerking over het opvangen van suicidalen , die een leefstijl hebben, die ondraaglijk en uitzichtloos is. Ik begrijp niet wat je daarmee wilt zeggen, trouwens.
Juist bij een ongezouten mening is zorgvuldige woordkeuze heel belangrijk.Ik zie uit naar je volgende columns.
Ruben J.H. Schmits
Jeugdarts in opleiding en docent public health, Utrecht
Een column naar mijn hart! Als jeugdarts in opleiding wordt er tijdens ons onderwijs veel aandacht besteed aan publieke gezondheidszorg en hoe we maatschappelijke gezondheidsproblemen op de agenda kunnen zetten. Maar inderdaad, elke arts heeft - op b...asis van de CanMEDS-competentie 'Maatschappelijk handelen' - een verantwoordelijkheid om hierin actie te ondernemen. Als docent public health probeer ik samen met mijn collega's geneeskundestudenten bij te brengen dat "nee, maatschappelijk handelen en preventie niet alléén iets is voor sociaal geneeskundigen, maar dat elke arts hieraan een actieve bijdrage kan leveren". Artsen in Nederland, laten we dus met z'n allen in actie komen!
Cornelis M.A. Bruijninckx
Chirurg, Rotterdam Nederland
Een waterdichte analyse en een uitstekende aanbeveling die alle Nederlandse artsen en hun organisaties zeer serieus dienen te nemen. Onder het motto 'frappez toujours' dienen alle betrokkenen de noodzaak en effectiviteit van preventieve maatregelen o...veral en altijd en zo gestructureerd als maar mogelijk is, uit te dragen en daarvoor krachtig te lobbyen bij regering, parlement en gemeentebesturen.