Ik ren, dus ik ben - Bram Tjaden

Reünies probeer ik zoveel mogelijk te vermijden, omdat ze meestal oersaai zijn. Dat dit niet altijd opgaat, bleek vorige week bij een reünie van de deelnemers aan een trektocht in Nepal het afgelopen najaar. Op een gegeven moment krijgen we het over de manier waarop eenieder het lopen door de bergen heeft ervaren. Even later – dat krijg je in een gezelschap waar artsen in zitten – gaat het over hoe dokters lopen als zij hun patiënten uit de wachtkamer halen en na het consult de gang op laten gaan. Een van de aanwezigen vertelt dat zij vorige week bij haar huisarts was en dat er verwarring ontstond omdat zij niet doorhad dat het consult wat de dokter betreft was afgerond. Zij meende zelf dat zij nog iets kon bespreken en was achter haar huisarts aan gelopen die alweer een andere spreekkamer inging. Had nog even op de gang staan wachten tot het haar duidelijk werd dat het consult toch echt voorbij was. Hoe raar kan zoiets simpels als een patiënt uitlaten verlopen.

Ik vertel dat de loopervaring in Nepal voor mij reden was geweest eens te onderzoeken hoe ik door de gang loop als ik patiënten uit de wachtkamer ophaal. Een andere aanleiding hiervoor was een verontrustende brief die ik enige tijd geleden van mijn arbeidsongeschiktheidsverzekeraar kreeg over de mate van stress die veel huisartsen in hun werk ervaren. Bij mijzelf op zoek naar symptomen hiervan, stuitte ik op het fenomeen wachtkamer-rennen. Kennelijk heb ik (inderdaad, ook ik ben een fervent hardloper) de neiging om bij oplopende drukte of uitlopen van het spreekuur seconden te pakken door dit in een verhoogd tempo te doen. Ik merk het bij mezelf en ik meen het ook bij collega’s waar te nemen. Het mes lijkt daarbij aan twee kanten te snijden. Je wint er tijd mee en je straalt naar de patiënten uit: ik heb het razend druk, houd daar rekening mee. En eerlijk gezegd denk ik er stiekem bij dat het heel druk hebben een kenmerk is van een goede dokter. ‘Ik ren dus ik ben.’ Erg effectief is dit natuurlijk niet. Het zorgt er alleen voor dat het stressniveau nog verder oploopt. Tijd dus om het anders te gaan doen. Dat valt overigens niet mee, die ‘ik-ren-dus-ik-ben-identiteit’ blijkt behoorlijk verslavend.
Aan de reünisten vertel ik dat ik tegenwoordig probeer om door de gang naar de wachtkamer te lopen zoals in de bergen. Met aandacht en in een rustig, iets verlaagd tempo. ‘Ik slof dus ik bof’, is de reactie van één van de aanwezigen. Het daarbij horende identiteitsgevoel is wel even wennen. Maar ik heb gemerkt dat zo naar de wachtkamer lopen ontstrest. Het verschaft even een adempauze in de hectiek van alledag. Goed voor de dokter en voor de patiënt. 

Bram Tjaden

Deze blog verscheen in het blad Geniet, lees meer uit deze uitgave