Een worst voorhouden

‘Er is licht aan het eind van de tunnel’ en vele andere hoopgevende zinnen werden eind december door onze politici uitgesproken toen een vaccin dichtbij leek te komen. Snakkend naar het vertellen van een goed verhaal hielden ze de burger deze prachtige worst voor. Maar wij dokters weten dat een patiënt (of in dit geval een land) in onzekere tijden gouden bergen beloven the first thing not to do is.

Dit laat maar weer eens zien dat we snel een zakenkabinet moeten krijgen met een ervaren zorgprofessional als zorgminister. Natuurlijk maken we in het ziekenhuis ook regelmatig fouten maar één ding weten we maar al te goed: beloof een patiënt nooit iets wat je niet kunt waarmaken. Natuurlijk hebben we allemaal wel eens die neiging want we willen graag hoop of perspectief bieden. Maar oh wee als het dan niet uitkomt. Dat leidt tot woede en teleurstelling. Daarom doen wij in het ziekenhuis aan verwachtingsmanagement. Het menselijke brein is namelijk veel beter te laveren na de verwachting van een mindere naar een betere uitkomst dan de andere kant op. Als u thuis laat weten datr u om 18.30 uur thuis bent voor het eten en het wordt 19.00 uur: grote teleurstelling. Laat u weten pas 19.30 uur thuis te komen en bent qu er om 19.00 uur dan is iedereen dolblij. Het moment van thuiskomst is hetzelfde maar de beleving is wezenlijk anders. 

Hetzelfde geldt voor de communicatie van Den Haag naar ons ‘zieke land’. Het is beter te communiceren dat er veel onzeker is, dat het nog lang duurt en dat we er maar het beste van moeten maken. Je autoriteit brokkelt namelijk snel af als je elke keer teleurstellingen moet mededelen. Laten we dus realistisch zijn en ervan uitgaan dat 2021 een covidjaar wordt met wellicht een lichte zomerpauze. Als het beter wordt en ik krijg ongelijk, mooi toch? Want natuurlijk worden we als klein landje gepiepeld als het gaat om de vaccinverspreiding en ongetwijfeld komen er nog vele varianten. De Afrikaanse, de Zwitserse en de Hongaarse variant hebben we nog niet gehad. En ook de logistieke operatie om in één keer de gehele bevolking te vaccineren is in mijn herinnering niet eerder uitgevoerd. En begin volgend jaar zal het rondje vaccineren weer opnieuw beginnen. En dan heb ik het nog niet eens over alle mensen die straks geen zin hebben het vaccin te nemen. Het is niet mijn bedoeling om u somber te maken. Samen krijgen we dat virus er vast wel onder maar vast niet in twee seizoenen. Dat weet u zelf ook best. Dat gaat zeker een paar jaartjes duren. Het zal per jaar steeds beter worden, totdat we weer een andere uitdaging krijgen. En het klimaat laat zien dat er nog flink wat op de ‘to do list’ staat.  

Daarom is het ook voor de gezondheid van uw eigen brein beter uw eigen verwachtingsmanagement aan te passen. Maak niet de hele tijd plannen ‘voor als het straks voorbij is’ die straks weer afgezegd moeten worden en denk niet de hele dag over wat u allemaal gaat doen in het Postcovidium. Leef in het nú. Doe wat u nú kunt met uw dag om er het maximale van te maken. Ga een digitale cursus doen die u nog nooit hebt gedaan, verbeter een wandelrecord, start een spelletjesmarathon. En uw volledige geluk hangt toch niet af van de wintersport dit jaar? Zo leuk was het nu ook weer niet, steeds in de file staan: eerst op de autoweg, daarna elke dag bij de lift). De pandemie gaat voorlopig niet voorbij en als het voorbij is, zal de wereld nooit meer hetzelfde zijn. Niet beter, niet slechter maar anders. Voorkom dus dat u langdurig nodeloos zit te wachten totdat de storm voorbij is terwijl u er wel weer een paar rimpels en grijze haren bij heeft gekregen. Dat biertje op congres in New York met uw collega`s…Ik zou mijn geld er voorlopig niet op inzetten.

Burgers valse hoop bieden is daarom onverstandig. Teleurstelling na niet nagekomen beloften leidt tot boosheid en woede net als een hond wiens eten je weghaalt. Die bijt.