Minder HPV-vaccinaties even effectief

Eén of twee doses van het veelbesproken HPV-vaccin bieden op korte termijn net zoveel bescherming tegen het humaanpapillomavirus als drie doses. Dat stellen Aimée Kreimer e.a. in Journal of the National Cancer Institute. De effectiviteit van één, twee en drie HPV-vaccinaties was in hun onderzoek respectievelijk 100, 84 en 81 procent.

Voor de studie randomiseerden Kreimer e.a. 7153 participerende vrouwen uit Costa Rica dubbelblind tussen een HPV- en een controlegroep, die hepatitis A-vaccins kreeg. In beide groepen kregen de vrouwen in principe drie doses. Vanwege zwangerschap, verwijzing voor colposcopie, ziekte, weigering en afwezigheid miste een deel van de participanten een of twee vaccinatiemomenten. Uiteindelijk ontvingen 2957 vrouwen drie doses HPV-vaccin, 422 ontvingen er twee en 196 één. De auteurs keken naar nieuwe besmettingen met HPV16 en HPV18 die gedurende meer dan 10 maanden persisteerden. De mediane follow-up was vier jaar.

Ondanks het ontbreken van randomisatie voor het aantal doses vaccin levert het onderzoek belangrijke aanknopingspunten op, stellen de auteurs. Toediening van drie doses is kostbaar en zorgt, met name in ontwikkelingslanden, voor logistieke problemen. Het is echter nog niet duidelijk of het geven van minder dan drie doses leidt tot een kortere werkingsduur en minder kruisprotectie van het vaccin.

In een begeleidend commentaar noemt Cosette Wheeler de resultaten ‘onverwacht’, hoewel zij wel kritische kanttekeningen plaatst bij het aantal eindpunten dat is geanalyseerd en de gelimiteerde follow-up. Ook betwijfelt zij of de resultaten geëxtrapoleerd kunnen worden naar andere populaties.

De onderzoekers maakten gebruik van Cervarix, het vaccin dat ook in Nederland wordt gebruikt. Eind 2008 besloot het ministerie van VWS dat meisjes per 2010 gevaccineerd zouden gaan worden. Sinds de introductie van het HPV-vaccin in het Rijksvaccinatieprogramma is de opkomst echter laag. Op internet circuleren veel verhalen over vermeende schadelijke bijeffecten.

Sarah Sloot

Journal of the National Cancer Institute 2011; 103: 1-8, doi: 10.1093/jnci/djr319 en 10.1093/jnci/djr354

• Meer nieuws