‘Meer medische informatie delen bij ernstige psychische aandoening’

Individuele zorgverleners hebben binnen hun medisch beroepsgeheim meer ruimte om informatie met andere zorg- en hulpverleners dan ze nu denken en naar handelen. Dat stelt de Onderzoeksraad voor Veiligheid in een rapport over verbetering van de zorg aan mensen met een ernstige psychische aandoening.

De raad heeft onderzoek gedaan naar deze zorg omdat er zich vaker onveilige situaties voordoen, waarbij deze mensen zichzelf of hun omgeving in gevaar brengen. Het gaat om mensen die meestal op meerdere vlakken hulp nodig hebben, waardoor niet alleen ggz-zorgverleners maar ook hulpverleners van politie en gemeente bij hen betrokken zijn.

De onderzoeksraad constateert dat de zorg voor deze groep patiënten mede onder druk staat omdat informatie over hen te veel versnipperd staat in de verschillende (medische) dossiers en systemen van de betrokken organisaties en instellingen. Daardoor hebben zij de veiligheidsrisico’s niet altijd goed of snel genoeg in beeld. Ook ontstaat er soms handelingsverlegenheid omdat de zorg- en hulpverleners worstelen met de verschillende belangen van een patiënt, zoals recht op het medisch beroepsgeheim en zelfbeschikking.

Volgens de raad is het nodig dat zorg- en hulpverleners informatie meer met elkaar uitwisselen, zodat ze eerder zicht hebben op onveilige situaties die zich dreigen voor te doen. Uit casuïstiek die de Veiligheidsraad onderzocht komt naar voren dat politie en gemeente soms meer informatie van de ggz over een patiënt zouden willen. Ggz-medewerkers leggen volgens de raad het zwaartepunt op ‘een strikte naleving van het beroepsgeheim’ en op het niet delen van informatie. En richten zich niet op het verkennen van mogelijkheden om een patiënt om toestemming te vragen, op het adviseren van andere betrokkenen of het delen van informatie uit belang van de patiënt.

Maar er is meer ruimte voor informatie-uitwisseling dan zorgverleners ervaren en waar ze gebruik van maken, zo wordt in het rapport gesteld. Het tuchtrecht biedt in ‘bemoeizorg’ ruimte om zelfstandig invulling te geven aan de zorgplicht, en ook onvoldoende informatie delen kan verwijtbaar zijn, aldus de Veiligheidsraad. Informatie delen kan volgens de rapportopstellers ook ‘weloverwogen’ zonder toestemming van een patiënt. De raad adviseert dan ook dat zorg- en hulpverleners meer afstemmen, en experimenteren met één dossier voor dergelijke patiënten, en meer oog hebben voor de ruimte die criteria als ‘conflict van plichten’ en ‘goed hulpverlenerschap’ bieden.

KNMG-voorzitter René Héman beaamt dat er ruimte is om medische informatie te delen en acht het belangrijk dat artsen die ruimte ook benutten. Maar ‘de afweging van bijbehorende risico’s is vaak complex’, aldus Héman. Uitwisseling van zulke gegevens kan volgens hem ook een averechts effect hebben, als patiënten zorg gaan mijden omdat het vertrouwen in artsen beschadigd raakt.