Geïndividualiseerde screening op retinopathie mogelijk

Veel patiënten met diabetes type 1 hoeven minder vaak gescreend te worden op retinopathie dan momenteel gebruikelijk is. Een groep onderzoekers ontwikkelde een model voor geïndividualiseerde schema’s, op basis van de fundusfoto’s van 1441 patiënten die bijna dertig jaar lang waren gevolgd. De resultaten staan in The New England Journal of Medicine.

Ze berekenden de kans dat er proliferatieve diabetische retinopathie of klinisch significant macula-oedeem ontstond bij verschillende groepen patiënten. Daarbij maakten ze onderscheid op basis van de toestand van de fundus (van geen afwijkingen tot ernstige, niet-proliferatieve afwijkingen) en HbA1c-waardes. Voor de verschillende stadia berekenden ze vervolgens hoe lang er tussen screeningen mocht zitten om de kans op tussentijdse progressie tot de ernstigste afwijkingen rond de 5 procent te houden. Bij geen retinopathie was dat 4 jaar, bij lichte afwijkingen 3 jaar, en zo telkens korter. Hoe hoger het HbA1c, hoe groter de kans. Alle cijfers hebben zij vervolgens gebruikt voor een stroomschema dat op basis van toestand van de retina en HbA1c een gepersonaliseerd screeningsschema adviseert. Als artsen dit advies gebruiken, zouden minder controles nodig zijn, en zou de gemiddelde tijd dat mensen met onontdekte ernstige afwijkingen rondlopen afnemen.

Mooi idee, maar de planning van screening zal daardoor wel ingewikkelder worden, en dat kan tot gevolg hebben dat patiënten minder vaak op tijd worden gescreend, zeggen commentatoren Jamie Rosenberg en Irena Tsui. Zij wijzen er ook op dat de behandeling van retinopathie verandert, doordat het indicatiegebied voor injectie met anti-VEGF groter wordt. Dat zal screeningsschema’s ook moeten beïnvloeden.

N Engl J Med, 2017. Doi: 10.1056/NEJMe1701820 en 10.1056/NEJMoa1612836