Dirk Kuijt stopt ermee

36 jaar en Dirk heeft genoeg van dat voetballen. Na achttien jaar betaald voetbal stopt deze loopbaan. ‘En hij ging net zo lekker...’, zegt de buitenwacht. ‘Maakte hij laatst niet een hattrick in de halve finale van de Europa League?!’

Dit is de tragiek van iedereen die uitgekeken is op zijn werk: de omgeving is aan jouw functie gewend. De echtgenoot geniet van jouw status en het inkomen. Collega’s rekenen op de taken die je uitvoert en de manier waarop je dat doet. De realisatie dat je uitgekeken bent op je werk, brengt dan ook veel onrust teweeg; bij jezelf en bij je omgeving! 

En dit is dagelijks werk voor een bedrijfsarts: werknemers bij wie de lol in hun werk verdampt is, maar daar niet aan willen.

Het is heel normaal dat je aan je werk, waar je zo’n plezier aan beleefde, een hekel krijgt. Soms tot walgens toe!

De Tilburgse hoogleraar Wilthagen (Institutionele en juridische aspecten van de arbeidsmarkt) schreef in tbv, het Tijdschrift voor Bedrijfs- en Verzekeringsgeneeskunde, in 2011, dat iemands productiviteit afneemt na dertien jaar in functie. Die termijn valt samen met de gemiddelde duur van een aanstelling.

Dat betekent dat er, gemiddeld, twee keer in een arbeidzaam leven van werk gewisseld moet worden om ‘werken’ leuk te houden. Doe je dat niet, dan raak je uitgekeken op je werk. Vroeger werd dit wel ‘burn-out’ genoemd en kon je de loonschade afwentelen op je werkgever. Maar de kans dat je dat, als werknemer die zichzelf gebrekkig onderhoudt, kan blijven doen, wordt met de dag kleiner.

Natuurlijk zijn er uitzonderingen. Er zijn werkers die binnen die dertien jaar op zoek moeten naar wat anders. En er zijn er natuurlijk ook die hun hele carrière bij één baas doorbrengen.

Als ik over dit thema praat, claimt mijn gehoor vaak spontaan dat hij een uitzondering is en benadrukt omstandig dat ie na dertig jaar nog ontzettend veel plezier in zijn werk heeft. Om mij daarvan te overtuigen debiteert hij zaken zoals ‘mijn werk is mijn hobby’ en ‘ik krijg er nog geld voor ook, ha ha ha.’ Buiten mijn spreekkamer mankeert me de tijd en de positie om nader in te gaan op zo’n oprisping, maar het maakt me wel nieuwsgierig naar het plezier dat nog uit het werk geput wordt.

Voor een amanuensis, een winkelbediende, maar ook voor een bedrijfsarts komt er een keer een moment dat de lol op is. Verschil met Dirk Kuijt is natuurlijk dat Dirk een publiek figuur is. En daar zijn nogal wat voorbeelden van personen die het wel voor gezien hielden. Sacha de Boer hield het zeventien jaar uit als nieuwlezer. Emmy Verheij, vioolvirtuoos, kwam die viool d’r neus uit, zo bleek uit de interviews toen ze twee jaar geleden stopte met optredens. 

Joop Doderer, Swiebertje uit de jaren zestig, mocht in Nederland alleen maar leuke rollen spelen. Maar hij wilde meer serieus werk. Uiteindelijk is hij operazanger geworden in Engeland. 

Uitgekeken raken op je werk is niet alleen iets van Nederlanders. Rowan Atkinson, mr. Bean, heeft die lolbroekerij nu wel gezien en stort zich op serieuzere rollen zoals Maigret in de gelijknamige Engelse tv-serie. En kijk wat er met André van Duin gebeurt. Dat maken van leuke video’s met stemmetjes geven hem geen bevrediging meer. Daar hoeft hij zijn best niet meer voor te doen. Hij probeert nu wat serieuzer werk en het ziet ernaar uit dat dat gaat lukken.

Maar, lezer, nu we mekaar toch aan de lijn hebben, hoe staat het met jou? Hoe leuk is het allemaal nog om je heen?

Als je daar wat meer over wilt weten, probeer dan eens voor jezelf de volgende vragen te beantwoorden: Hoelang doe je dit werk nu? Hoe leuk is je werk in vergelijking met toen je begon? En: Wat moet of gaat er de komende vijf jaar in je leven veranderen?