Alle gedichten

Alle gedichten, Frank Koenegracht, De Bezige Bij, 262 blz., 34,50 euro.

bestel direct

Het valt niet mee de kern van de poëzie van dichter-psychiater Frank Koenegracht (1945) in een paar regels te kenschetsen. In een nawoord bij een eerdere bundel slaagde zelfs bewonderaar Rudy Kousbroek (1929-2010) er niet in, maar associeerde hij er, driftig citerend uit het oeuvre van verwante dichters, flink op los om tot een typering van Koenegrachts werk te komen. Het zijn vooral de onvoorspelbaarheid, en de geestigheid van de gedichten die je aan het lezen houden. Al die poëzie is nu verzameld in Alle gedichten, het stuk van Kousbroek incluis.

Soms merk je dat de dichter ook dokter is. Zo is er – bijvoorbeeld – de fraaie ‘Ballade van de idioten’, waarin de mannen die een patiënt komen halen, treffend worden beschreven als ‘De deurwaarders van de ziel’. Of neem het korte gedicht‘Psychiaters onderling’: ‘Heb je gehoord dat de slager dood is?/Ja, vrij plotseling,/het was toch geen suïcide?/Nee, nee, gelukkig niet,/ hij is meer in het algemeen dood./O, dan is het goed./

De dood sluipt vaker door deze poëzie – soms, zoals in ‘Grafschrift’, geestig: ‘Op deze plaats wordt Koenegracht/omgezet in groene kracht’. Soms ernstig, als een harde waarheid, zoals in dit ‘Epigram’ (één van de vele in de bundel): ‘Net als alle grote komieken voor hem, moeder/werkt de dood met de techniek van de herhaling./En zo komt het dat de kinderen het huis uit gaan,/ de vrienden vertrekken/ en je alleen achterblijft./Ongaarne verplaats ik mij in de jonge moeder/die van deze dingen hoort of leest./’

Deze geweldige uitgave is aangevuld met  beeldend werk van Koenegracht: merkwaardig grillig-surreële portretten van schrijvers en twee psychiaters: hijzelf en collega S. Freud.