De dood van een rechter

De dood van een rechter, Lev Tolstoi (vertaling: Hans Boland, inleiding: Bas Heijne), Athenaeum – Polak & Van Gennep, 120 blz., 17,99 euro.

bestellen

De novelle behoort tot de canon van boeken die elke zorgverlener eigenlijk een keer zou moeten lezen: Lev Tolstoj’s De dood van Ivan Iljitsj uit 1886. Recent verscheen een nieuwe vertaling door de vermaarde Hans Boland, met een goede inleiding van Bas Heijne. En die vertaling is echt ‘anders’, zelfs de titel, die luidt nu: De dood van een rechter.

Over het waarom daarvan schreef Boland een verhelderende toelichting. Wat niet is veranderd, is de enorme impact van het boek: Tolstoj (de vertaler schrijft Tolstoi) kruipt in de huid van de doodzieke, stervende rechter Ivan Iljitsj Golovin en volgt hem in alle fasen van zijn lijden, tot zijn laatste ademtocht, waarbij de aard van zijn ziekte overigens nimmer duidelijk wordt. Bas Heijne noemt de novelle terecht ‘een intieme meditatie over het lijden van één mens én een morele les ineen’, waarin Tolstoj zijn hoofdpersoon op een ‘ijzingwekkend kalme manier’ afpelt tot zijn ‘naakte, existentiële kern’. Of, en zo ja hoe de grote Russische schrijver ons, en daarmee diens rechter, verlossing biedt uit alle woede en wanhoop, daarvoor moet u dit onthutsende verhaal lezen.