Hematurie en een hypertympane zwelling
1 reactieGezien
Een 86-jarige man, onder andere bekend met diabetes mellitus, werd doorgestuurd naar de SEH in verband met macroscopische hematurie en malaise. Er was sprake van dysurie, loze aandrang, misselijkheid en pijn in de onderbuik. De man had geen urologische voorgeschiedenis. We zagen een niet acuut zieke man; zijn vitale functies waren ongestoord. Bij lichamelijk onderzoek viel een grote hypertympane zwelling in de onderbuik op. Bloedonderzoek toonde verhoogde infectieparameters en een gestoorde nierfunctie. Het urinesediment was verontreinigd. We zetten een urinekweek in en maakten een overzichtsfoto van de buik waarop we een grote koepelvormige luchtcollectie zagen (figuur 1).
Na katheterisatie liep 800 ml. roodgekleurde urine af en maakten we een controlefoto (figuur 2). Onder de werkdiagnose retentieblaas secundair bij een gecompliceerde urineweginfectie namen de patiënt op voor continue blaasspoeling tot de urine helder was en voor intraveneuze behandeling met cefuroxim. Later werd een cystoscopie verricht. Deze toonde een bulleuze, geïrriteerde blaaswand. Er werd geen enterovesicale fistel gezien. De biopten bevatten geen maligne cellen en de CT-scan toonde geen andere afwijkingen. Daarop stelden we de diagnose emfysemateuze cystitis. Op basis van de urinekweek veranderden we het antibioticum naar ciprofloxacine. De patiënt knapte goed op en zijn nierfunctie herstelde volledig.
Emfysemateuze cystitis is een urinewegontsteking die gekenmerkt wordt door lucht in de blaaswand of blaasholte. Deze luchtcollecties ontstaan vermoedelijk doordat verwekkers als E.coli en Klebsiella pneumoniae albumine of glucose fermenteren en omzetten in gas. Het gebruik van katheters, een moeizame blaaslediging maar vooral slecht gereguleerde diabetes verhogen het risico op emfysemateuze cystitis. Patiënten kunnen klachtenvrij zijn of zich presenteren met irritatieve mictieklachten, hematurie en zelfs peritonitis als gevolg van blaasnecrose. Het karakteristieke beeld op een buikoverzichtsfoto kan al vroegtijdig in de richting van de juiste diagnose wijzen. Als dit beeld tijdig wordt herkend, kan door blaasspoeling, glucoseregulatie en intraveneuze behandeling met breed-spectrum antibiotica de aandoening volledig genezen.
drs. Ruud Verhees, arts-assistent SEH, Sint Jans Gasthuis, Weert
drs. Miel Nanlohy Manuhutu, uroloog, Maxima Medisch Centrum, Veldhoven
contact:
cc: redactie@medischcontact.nl
Heeft u ook een interessante casus voor deze rubriek?
Stuur tekst (max. 300 woorden) en beeld naar redactie@medischcontact.nl
L.J. de Kanter
oud-radioloog, BILTHOVEN Nederland
de lucht in de blaas bracht me op de gedachte van een enterovesicale fistel, d.d. emfysemateuze cystitis.
De X-foto was hierbij zo verhelderend omdat die een luchtfiguur begrensd door een vloeistofspiegel in een grote holle ruimte laat zien. E.e.a. b...ij de gratie van het feit dat de foto gemaakt is in 'staande houding met horizontale stralengang'!
Op een 'gewoon' liggend b.o.z. (met verticale stralengang) zou je die informatie missen omdat een vloeistofspiegel dan ontbreekt. En dat was de 'tip off'!