Een terugkerende huidafwijking
1 reactie
Een 26-jarige gezonde vrouw meldt zich bij de dermatoloog. Sinds zes maanden heeft zij een soms jeukende huidafwijking links in de hals. Topicale corticosteroïden en miconazolcrème hadden geen blijvend effect. Bij dermatologisch onderzoek is een nummulaire gehyperpigmenteerde macula te zien (foto 1), waaruit een biopsie wordt verricht. Histopathologisch onderzoek toont alleen pigmentincontinentie. Er wordt besloten tot een expectatief beleid.
Drie maanden later keert de vrouw terug met dezelfde huidafwijking in de hals, maar nu ook met vergelijkbare afwijkingen op haar arm, bovenlip, voorhoofd en rug. Vanwege de subtiliteit van de huidafwijkingen wordt afgesproken dat de vrouw terugkomt als de klachten verergeren.
Twee maanden later presenteert zij zich opnieuw met actieve huidafwijkingen op exact dezelfde plaatsen. Ditmaal zijn er multipele solitaire erythemateuze, licht verheven nummulaire plaques met in het midden een livide aspect. Histopathologisch onderzoek toont een lichenoïde dermatitis met eosinofiele granulocyten, passend bij een geneesmiddelenreactie. Bij navraag vertelt de vrouw de anticonceptiepil gewoonlijk twee tot drie maanden te slikken, gevolgd door preventief fluconazol tegen candida-infectie tijdens de stopweek. Zij had dit steeds één dag voordat de klachten begonnen ingenomen. Dit maakte de diagnose multipele ‘fixed drug’-eruptie (FDE) door fluconazol plausibel. Na staken treden de klachten niet meer op. De vrouw weigerde een rechallenge.
Bij een FDE ontstaat gewoonlijk één vrij scherp begrensde, ronde of ovale erythemateuze of livide macula of plaque, die gepaard kan gaan met jeuk of een branderig gevoel. Na enkele dagen blijft een hypergepigmenteerde macula achter, die in de loop van maanden wegtrekt. Bij herhaalde blootstelling aan de trigger, kunnen de laesies op meerdere localisaties ontstaan.
Differentiaaldiagnostisch kan gedacht worden aan een erythema exsudativum multiforme, urticaria en erythema annulare centrifugum. Vele triggers zijn beschreven, waaronder antimicrobiële medicatie zoals fluconazol.
Wanneer u een patiënt ziet met steeds terugkerende jeukende huidafwijkingen op telkens dezelfde localisatie(s), wees dan bedacht op een mogelijke FDE en vraag expliciet naar gebruik van (over-the-counter)medicatie. Na staken van de trigger zullen de klachten wegblijven.
auteurs
Nore Slegers, oudste coassistent dermatologie, Deventer Ziekenhuis
Bram van Rhijn, dermatoloog, Deventer Ziekenhuis
Anoek Verschuur-Maes, patholoog, Deventer Ziekenhuis
contact
nore.slegers@outlook.com
cc: redactie@medischcontact.nl
G.H.J. Rösken
Internist allergoloog-immunoloog, Zaandam
Herkenbare casus. Een rechallenge is echter niet perse nodig. Een goed geplaatste epicutane huidtest met fluconazol kan zowel de sensibilisatie als de diagnose ook bevestigen. Dit kan onderandere worden verricht door de internist allergoloog-immunol...oog.