Een nare toevals­bevinding op de thoraxfoto

Een 67-jarige vrouw met COPD Gold IV en vijftig pack years wordt vanwege thoracale pijn beoordeeld op de eersteharthulp. Er blijkt sprake van een virale pericarditis en de pijn verdwijnt weer ­tijdens behandeling. Als toevalsbevinding ziet de radioloog op de vervaardigde X-thorax, naast het voor patiënte bekende emfysemateuze longbeeld, een opvallende densiteit in het voorste mediastinum (foto 1).

Een aanvullende PET-CT-scan toont een maligne proces van het mediastinum anterius, verdacht voor een thymus­carcinoom, en de verdenking op pleurale metastasen rechts (foto 2). Pathologisch onderzoek van een gebiopteerde pleurale laesie laat het beeld zien van een metastase van een plaveisel­celcarcinoom, immunohistochemisch suggestief voor primair thymuscarcinoom. Na multidisciplinair overleg en consultatie van een expertisecentrum blijkt dat palliatieve chemotherapie de enige behandeloptie is. Patiënte kiest hier niet voor, mede gezien haar matige algemene conditie. De huisarts neemt de behandeling met best supportive care over. Zes maanden later overlijdt ze.

De thymus is een lymfoïde orgaan van het immuunsysteem en bevindt zich in het voorste mediastinum achter het sternum. Een thymuscarcinoom behoort tot de zogenaamde zeldzame tumoren. Een tumor is volgens de Rarecare-definitie zeldzaam bij een incidentie van minder dan 6 per 100 duizend patiënten per jaar. Bij het thymuscarcinoom is dit zelfs 0,3 per 100 duizend per jaar, resulterend in vijftig nieuwe patiënten per jaar in Nederland. Meestal betreft het mannen tussen de 30 en 60 jaar. Bij 20 tot 50 procent wordt de tumor per toeval tijdens beeldvorming ontdekt, zoals in deze casus. Een patiënt ontwikkelt vaak pas in een gevorderd ziektestadium klachten, die meestal aspecifiek zijn en worden ­veroorzaakt door mediastinale compressie of invasie. Hierdoor wordt het thymus­carcinoom vaak pas gediagnosticeerd in een vergevorderd en gemetastaseerd ­stadium, wat leidt tot een vijfjaarsover­leving van 30 tot 35 procent. 

auteurs

Pim Keurlings, huisarts en universitair docent, Radboudumc afdeling Eerstelijnsgeneeskunde, Nijmegen

Petra Beulen, huisarts, Huisartsenpraktijk Beulen, Nijmegen

Roos Joosten, longarts in opleiding, Canisius-Wilhelmina Ziekenhuis afdeling Longziekten, Nijmegen

Frank Kemper, radioloog, Canisius-Wilhelmina Ziekenhuis afdeling Radiologie, Nijmegen

contact

pim.keurlings@radboudumc.nl

cc: redactie@medischcontact.nl

Heeft u ook een interessante casus voor deze rubriek? Stuur tekst (max. 300 woorden) en beeld naar redactie@medischcontact.nl. Als uw casus wordt gepubliceerd, ontvangt u van ons het boek Besturen in een doktersjas van Marcel Levi.