Zo kunnen ic-artsen waarschuwingsmoeheid vermijden

Door een betrekkelijk eenvoudige aanpassing van bestaande digitale waarschuwingssystemen kunnen patiënten op de intensive care minder vaak hoogrisicocombinaties van medicijnen toegediend krijgen. Dit blijkt uit onderzoek gepubliceerd in The Lancet door Tinka Bakker (Amsterdam UMC) e.a.

Het punt is dat bestaande clinical decision support systems niet zijn afgestemd op de ic-omgeving. Daardoor geven ze een overvloed aan waarschuwingen, ook als de risico’s op de ic beperkt zijn. Het gevolg is, aldus Bakker e.a., ‘waarschuwingsmoeheid’ bij de ic-artsen, waardoor zij 80 procent van de waarschuwingen negeren, waaronder ook waarschuwingen die wel degelijk belangrijk zijn.

In het onderzoek dat Bakker e.a. nu hebben gepubliceerd, kregen negen ic’s van Nederlandse ziekenhuizen (n=9887 patiënten) een digitaal beslissingsondersteunend systeem dat alleen waarschuwde bij medicijncombinaties met een hoog risico op schade bij de ic-patiënt, of waarbij extra monitoring van de patiënt vereist was.

Ze onderzochten de effecten daarvan middels een zogeheten een ‘stepped wedge’-trialdesign. Daarbij begint een studie met alle deelnemende groepen in de controlegroep, en op regelmatige tijdsintervallen 'stapt' elke groep over naar de interventiegroep. Met andere woorden, de interventie wordt stapsgewijs geïmplementeerd bij alle deelnemers gedurende de duur van de studie. Zo ook in dit geval: de eerste twee maanden waren alle ic’s opgenomen in de controlegroep. In de laatste maand bevonden ze zich alle in de interventiegroep, daartussen werd geswitcht.

De onderzoekers noteren na analyse drie positieve gevolgen van het vernieuwde waarschuwingssysteem. Ten eerste vonden ze 12 tot 14 procent minder geneesmiddelencombinaties met een hoog risico per patiënt. Tweede uitkomst: was een riskante combi toch onvermijdelijk dan hielden artsen de betrokken patiënten beter in de gaten. En, derde punt, patiënten verbleven doorgaans korter op de ic vergeleken met de periode waarin werd gewerkt met het bestaande, ongeschikte waarschuwingssysteem.

Volgens Bakker e.a. kunnen andere ic’s zo aan de slag met deze aanpak, want daar zijn slechts handmatige aanpassingen in de bestaande systemen voor nodig. De onderzoekers hebben daarvoor twee lijsten gepubliceerd: een lijst met medicijncombinaties die op de ic een hoog risico vormen en een lijst met medicijncombinaties die een laag risico vormen.

Mogelijk weten ook andere specialismen, zo opperen ze, zich hierdoor aangemoedigd: ze denken aan risicovolle medicijncombinaties in bijvoorbeeld de neonatologie, kindergeneeskunde of oncologie.