Nog te vaak opioïden voorgeschreven bij migraine

Aan een aanzienlijk deel van de migrainepatiënten worden nog altijd niet-effectieve opioïden voorgeschreven. Dat blijkt uit onderzoek van Rein van Welie e.a., gepubliceerd in Cephalalgia.

Opioïden zijn bewezen minder effectief bij migrainegerelateerde hoofdpijn dan triptanen en hebben dan ook geen plaats in de Europese behandelrichtlijnen. Van Welie e.a. verrichtten een crosssectioneel onderzoek middels online vragenlijsten. Ze includeerden 3712 patiënten uit het migrainecohort van de Leidse Hoofdpijngroep. Bij 629 patiënten was sprake van chronische migraine, bij 3083 van episodische migraine. 13,4 procent van de patiënten zei dat ze ooit opioïden hadden gebruikt en 1,8 procent gebruikte op dat moment opioïden.

Recept

Het merendeel van deze opioïden was op voorschrift verkregen, maar 2,4 procent van de opioïdgebruikers zei dit zonder recept in te nemen. Van de opioïdgebruikers had 27 procent dit langer dan een maand gebruikt en 11 procent langer dan een jaar. 62,7 procent van de voorgeschreven opioïden werd in de acute setting gebruikt, 15,9 procent als preventieve medicatie en 21,5 procent als een combinatie. Onder de patiënten met chronische migraine was het opioïdgebruik bijna twee keer zo hoog (21,6% versus 11,7%).

Het gebruik van opioïden bij migrainegerelateerde hoofdpijn is niet alleen minder effectief, het verhoogt ook de kans op medicatie-afhankelijke hoofdpijn (MOH), naast de kans op bijwerkingen en afhankelijkheid. Het slikken van opioïden bij een migraineaanval wordt door de richtlijnen al tientallen jaren afgeraden. In de Amerikaanse richtlijnen worden opioïden echter nog wel als escape-medicatie beschreven.

Geschrokken

Gisela Terwindt, neuroloog en één van de onderzoekers: ‘Waar wij met name van schrokken is dat mensen het op een andere manier lijken te gebruiken dan de bedoeling is, bijvoorbeeld als profylaxe, en soms ook langdurig blijven innemen.’ De onderzoekers verklaren het opioïdgebruik in de acute setting deels door de wanhoop waar patiënten in een hevige aanval zich mee kunnen presenteren op de huisartsenpost of SEH. Ook wordt een migraineaanval soms niet als zodanig herkend. Terwindt pleit ervoor om proactief met patiënten een plan te maken wat te doen in een aanvalssituatie en ze ook bijvoorbeeld triptaaninjecties mee te geven als escape-medicatie.

Van Welie e.a. roepen op tot meer educatie en bewustwording voor artsen en migrainepatiënten over dit onderwerp. Er is nieuwe medicatie in aantocht die kan worden ingezet als acute behandeling.