Lancet: ‘Trump was zeer ongezond voor de Amerikanen’

The Lancet heeft nooit een geheim gemaakt van zijn politieke engagement, maar het vernietigende, omvangrijke, met plenty cijfers en onderzoek onderbouwde rapport van The Lancet Commission on Public Policy and Health in the Trump Era, dat deze week werd gepubliceerd, waarin 33 artsen, epidemiologen, economen, juristen en andere experts vier jaar Donald Trump onder de loep nemen, zou je in dat opzicht een hoogtepunt kunnen noemen. De korte conclusie van het gezelschap: Trumps regering heeft geresulteerd in 461 duizend onnodige sterfgevallen per jaar vóórdat de covid-19-pandemie toesloeg, en heeft daar in 2020 nog eens tienduizenden onnodige covid-19-doden aan toegevoegd, nog afgezien van de mensen die stierven ten gevolge van zijn volkomen falende milieubeleid (in 2019: 22 duizend extra doden).

Geen wonder dat de Lancet-commissie oproept Trumps schadelijke beleid terug te draaien en de zorg ingrijpend te hervormen. Daarbij kiest ze bepaald niet voor omfloerste bewoordingen: Trump heeft de handhaving van burgerrechten ondermijnd, een hard en racistisch immigratiebeleid gevoerd, dedain voor de wetenschap aan de dag gelegd en een huisvestings- en medischezorgbeleid gevoerd dat segregatie heeft aangemoedigd. Hij slaagde er bovendien in aan het grote legioen van onverzekerden (28 miljoen) nog eens 2,3 miljoen mensen toe te voegen. Ook raakten tijdens zijn regeerperiode 726 duizend kinderen onverzekerd.

Het beeld dat de commissie schetst is grauw, zeg maar ronduit zwart: het rapport stelt dat vóór de pandemie de mortaliteit op middelbare leeftijd voor native Americans en zwarte Amerikanen respectievelijk 59 en 42 procent hoger was dan onder de witte bevolking. Dat verschil is door de pandemie en het falende beleid van Trump met 50 procent vergroot. Het sterftecijfer door covid-19 voor mensen met een kleur (dus ook mensen van Latijns-Amerikaanse afkomst) is 1,2 tot 3,6 keer hoger dan onder de witte, Amerikaanse bevolking.

De eerlijkheid gebiedt te zeggen dat Trump kon voortbouwen op, aldus de commissie, bijna vier decennia verwaarlozing van de volksgezondheid. Die teloorgang begon onder Reagan. Diens ‘neoliberale politiek’ deed de erfenis van Roosevelts New Deal en de verworvenheden van de Civil Rights-beweging uit de jaren zestig de das om. Kennelijk konden of wilden twee Democratische presidenten, Clinton en Obama, dat onvoldoende repareren. Ook onder Clinton werden de rechten op sociale bijstand beperkt, en Obamacare heeft niet kunnen verhinderen dat tientallen miljoenen Amerikanen onverzekerd bleven, terwijl velen weliswaar een verzekering hadden, maar toch niet in staat waren hun zorgkosten te betalen. 

Volgens de commissie hebben veel kiezers die op Trump stemden zichzelf in de voet geschoten: hij behaalde zijn grootste verkiezingsmarges in 2016 juist in staten met de slechtste economische vooruitzichten en de hoogste mortaliteitscijfers. Een harde waarheid: tegen de tijd dat hij president werd, was de levensverwachting in de pro-Trump-county’s al twee jaar korter dan in de county's waar hij werd verslagen. Daarna werd het alleen maar erger.