Kortere kuur bij longtuberculose blijkt mogelijk

Een behandelkuur van vier maanden bij bewezen longtuberculose was even effectief als de standaardbehandeling van zes maanden. Dat bleek uit een openlabel-, gerandomiseerd fase-III-onderzoek van Dorman en collega’s dat onlangs in NEJM verscheen.

Patiënten van 12 jaar en ouder met een positieve sputumkweek voor Mycobacterium tuberculosis, dat gevoelig was voor de middelen uit de verschillende behandelschema’s, werden gerandomiseerd (1:1:1) naar de controlegroep die de standaardbehandeling kreeg of naar een van twee interventiegroepen: de rifapentinegroep en de rifapentine-plus-moxifloxacinegroep. De standaardbehandeling bestond uit acht weken rifampicine, isoniazide, pyrazinamide en ethambutol, gevolgd door 18 weken rifampicine en isoniazide. De interventiearmen bestonden uit dezelfde behandeling gedurende acht weken (mét dan wel zónder moxifloxacine) plus nog negen weken een combinatie van rifapentine en isoniazide (mét of zónder moxifloxacine).

Uiteindelijk konden de onderzoekers 2234 patiënten meenemen in de analyse van het primaire eindpunt: tuberculosevrije overleving op week 12. Uit deze analyse bleek dat rifapentine met moxifloxacine even effectief was als de standaardbehandeling, maar zonder moxifloxacine behaalde de rifapentinegroep de non-inferioriteitscriteria niet. Ook het aantal ernstige bijwerkingen kwam overeen tussen de controlegroep en de groep die rifapentine met moxifloxacine kreeg.

In deze studie ontbraken een placeboarm en blindering van patiënten en artsen voor de behandelkuur. Blindering was volgens de onderzoekers niet mogelijk, omdat rifapentine binnen een uur na de maaltijd ingenomen moet worden, terwijl rifampicine juist het best op de nuchtere maag wordt geabsorbeerd. De microbiologen die de kweken beoordeelden waren wel geblindeerd voor het behandelschema.

In een reactie schrijft onder ander medisch microbioloog Eric Rubin dat na vele experimenten nu eindelijk een effectieve kortere kuur voor longtuberculose gevonden is, die ook snel in praktijk inzetbaar is aangezien moxifloxacine en rifapentine in meerdere (tbc-endemische) landen beschikbaar zijn.

DOI: 10.1056/NEJMoa2033400
DOI: 10.1056/NEJMe2104499