Artsen moeten soms geld voor overstap naar loondienst terugbetalen

Negentien van de ruim vijfhonderd vrijgevestigde medisch specialisten die gebruikmaakten van een regeling om naar loondienst over te stappen, hebben deze subsidie terug moeten betalen. Deze artsen bleken om verschillende redenen niet te voldoen aan de voorwaarden voor deze regeling. Enkele betwisten dat tot aan de rechter.

Het ministerie kende van 2015 tot en met 2021 de Subsidieregeling overgang integrale tarieven medisch-specialistische zorg (SOIT), die was bedoeld om vrijgevestigde artsen aan te moedigen over te stappen naar een loondienstpositie bij een ziekenhuis. Zij konden dan een ton subsidie krijgen als tegemoetkoming in de kosten die zij daarbij maken met betrekking tot hun eerder bij intrede betaalde goodwill.

Aantallen

In totaal maakten 511 artsen gebruik van de regeling in de zeven jaar dat hij bestond. De grootste slag werd gemaakt in het eerste jaar, met 449 overstappers (onder wie veel artsen van ziekenhuis Bernhoven dat op een ander organisatiemodel overging). Daarna werden de aantallen veel bescheidener, variërend van één tot veertien artsen. Het laatste jaar hapten nog 36 artsen toe.

Tot nu toe is bekend dat negentien van hen het voorlopig toegekende geld weer terug moesten betalen, laat het ministerie van VWS desgevraagd weten. Het aantal terugvorderingen kan nog oplopen, omdat de termijn waarop wordt beoordeeld of de laatste subsidieverstrekkingen terecht zijn geweest, nog loopt tot en met 2028.

Voorwaarden

‘Reden voor terugvordering is dat er door de medisch specialist niet aan alle subsidievoorwaarden is voldaan’, aldus een VWS-woordvoerder. Er waren meerdere voorwaarden aan de regeling gekoppeld: zo moest een arts die gebruikmaakte van de regeling minstens vier jaar in loondienst blijven werken en mocht een arts in die periode niet tegelijkertijd bij een andere zorgaanbieder in vrije vestiging werken. Dat wordt na enkele jaren door VWS getoetst, en daarna is de subsidietoekenning pas definitief – of niet.

Uit openbare rechtbankuitspraken blijkt dat in ieder geval drie medisch specialisten de afgelopen jaren betwist hebben dat hun subsidie door VWS achteraf als onrechtmatig werd beschouwd. Een vierde zaak komt dit najaar voor de rechter. In één van de zaken, waarbij de arts vorig jaar uiteindelijk bij de Raad van State in het ongelijk werd gesteld, betrof het een medisch specialist die bij een ziekenhuis naar loondienst ging, maar in 2017 – dus binnen de vierjaarstermijn – overstapte naar een ander ziekenhuis en daar weer vrijgevestigd ging werken.

Maatschap

In een zaak die begin dit jaar bij de rechtbank Den Haag werd behandeld, ging het om een medisch specialist die naast zijn loondienstbaan bij een ziekenhuis, in dat ziekenhuis ook deels ging werken in loondienst van een maatschap én daarnaast een betaalde opdracht voor die maatschap uitvoerde. Dat is volgens de rechter niet in lijn met de gedachte achter de regeling. De arts heeft hoger beroep tegen deze uitspraak ingesteld, laat zijn advocaat weten.

En in een zaak die deze zomer voorkwam bij de rechtbank Oost-Brabant had een naar loondienst overgestapte arts tijdens de vierjaarsperiode daarnaast ook een tijdelijke dienstbetrekking aangenomen bij een coöperatie van medisch specialisten, wat volgens de rechter een onvoldoende duurzame arbeidsverhouding was, en niet met het soort zorgaanbieder dat de regeling beoogt.