Arts hoeft loondienstsubsidie niet terug te betalen

Het ministerie van VWS heeft onterecht een loondienstsubsidie teruggevorderd bij een gepensioneerd anesthesioloog. Tot dat oordeel komt de rechtbank Oost-Brabant. Voor zover bekend is dit de eerste rechtszaak waarbij een arts in zo’n terugvorderingszaak in het gelijk wordt gesteld.

Tussen 2015 en 2021 maakten ruim vijfhonderd medisch specialisten gebruik van een rijkssubsidieregeling (SOIT) die was bedoeld om vrijgevestigde artsen aan te moedigen in loondienst te werken. Het ministerie van VWS vorderde het uitgekeerde subsidiebedrag, van een ton per arts, echter terug bij circa twintig specialisten, omdat zij zich volgens het ministerie niet aan de subsidievoorwaarden hadden gehouden. Dat leidde de afgelopen twee jaar tot een handvol rechtszaken van artsen die deze terugvordering bestreden, zonder succes.

Nacontrole

Maar een anesthesioloog, die voorheen in ziekenhuis Bernhoven werkte, mag het subsidiebedrag wel houden, oordeelt de rechtbank Oost-Brabant nu. Het gaat om een arts die in 2015 de subsidie voorlopig kreeg toegekend, in 2017 met pensioen ging en daarna op afroepbasis nog werkzaamheden verrichtte voor een mobiel anesthesieteam. In oktober 2019 besloot het ministerie zijn voorlopige toekenning in een definitieve om te zetten zoals de gebruikelijke route in de regeling was, maar kwam daar in 2022 op terug na een nacontrole.

In deze zaak draaide het niet alleen om de vraag of de arts zich met zijn afroepbezigheden aan de voorwaarden had gehouden, maar ook om de vraag of het ministerie wel juist had gehandeld in de toekenningsprocedure. Wat betreft de eerste vraag, vindt de rechter dat de arts niet heeft voldaan aan de subsidievoorwaarden, en op basis daarvan mag VWS het geld terugeisen. Maar de rechter vindt wel dat VWS de mist in is gegaan in de afwikkeling van de regeling.

Rechtszekerheid

Om een subsidie weer in te kunnen trekken, moet niet alleen vaststaan dat deze onterecht is toegekend, maar ook dat de ontvanger kon wéten dat dit onterecht was gebeurd. Nu wil het geval dat de anesthesioloog in september 2019 in een correspondentie met VWS melding maakte van zijn afroepwerk, en het ministerie in oktober van dat jaar de subsidie definitief goedkeurde. De rechter is van mening dat dan niet van arts verlangd mag worden dat hij wist dat de definitieve toekenning onterecht was geschied. Uit oogpunt van rechtszekerheid komt de onterechte toekenning voor rekening van VWS en niet van de arts, aldus de rechter.