‘Zorg zit in keurslijf’
2 reactiesEr moet meer ruimte komen voor pluriformiteit in de zorg, want die zorg zit nu te veel in een keurslijf. Dat stelt de Raad voor Volksgezondheid en Samenleving in een advies waarin kritisch wordt gekeken naar het begrip systeemverantwoordelijkheid in Nederland; een begrip waarover de raad zich ‘heeft verwonderd’.
Met systeemverantwoordelijkheid bedoelt de raad het uitgangspunt dat ‘veldpartijen’ ruimte krijgen en nemen om zelf beleid en eigen afwegingen te maken, terwijl de rijksoverheid alleen de algemene kaders bepaalt en bewaakt. Volgens de raad is deze systeemverantwoordelijkheid met een opmars bezig sinds begin deze eeuw, maar is het een zeer dubbelzinnig systeem en een verhullende terminologie. Het lijkt veel ruimte te bieden, maar daarvan is volgens de raad allerminst sprake. De systeemverantwoordelijkheid sluit pluriformiteit uit – individuele keuzes en particulier initiatief – en werkt uniformerend.
Volgens de raad is systeemverantwoordelijkheid meer een vorm van stille sturing op alle niveaus. De raad noemt systeemverantwoordelijkheid verhullend voor de onverminderde ambities van de overheid om ‘politiek gewenste samenhang en integraliteit van een maatschappelijke werkelijkheid te sturen, te controleren en soms ook op te leggen op basis van eigen opvattingen en waarden’. Van een terugtredende en bescheiden, laat staan een neutrale overheid, is volgens de raad geen sprake.
De Raad voor Volksgezondheid en Samenleving vindt dat er in de organisatie van zorg en maatschappelijke ondersteuning veel meer moet worden uitgegaan van pluriformiteit in zowel kwaliteit, financiering, toezicht als verantwoording. Daarbij moet zeggenschap en inspraak van burgers, professionals en hun onderlinge verbanden en organisaties worden versterkt. Een belangrijk verschil tussen systeemverantwoordelijkheid en pluriformiteit is dat het ‘systeemdiscours’ volgens de raad te nauw en te beperkend is, omdat het geen verschil kan aanvaarden buiten de grenzen van het systeem. Bij pluriformiteit is er juist ruimte voor verschillen, waarbij de politiek dan wél verantwoordelijk blijft voor begrenzing om bijvoorbeeld misbruik of monopolievorming te voorkomen.
Simone Paauw
-
Simone Paauw
Simone Paauw deed de deeltijdopleiding journalistiek in Tilburg en werkt sinds 2008 als journalist bij Medisch Contact. Ze interviewt het liefst de ‘gewone arts’ met een bijzonder verhaal, bijvoorbeeld voor de rubriek Het Portret. (Gezondheids)recht en medisch tuchtrecht hebben haar bijzondere interesse. Ze heeft aandacht voor diversiteit en inclusie in de breedte, discriminatie en grensoverschrijdend gedrag (op de werkvloer) en de positie van vluchtelingen en vluchteling-artsen. Daarnaast schrijft ze over tal van andere onderwerpen.
W.J. Duits
Bedrijfsarts, HOUTEN Nederland
De overheid, lees Ministeries en Tweedekamer, maken zich schuldig aan het onvoldoende bewust zijn van waar ze nu eigenlijk verantwoordelijk voor zijn. Door zich continu met de details te bemoeien en daarbij continu de daadwerkelijk verantwoordelijken... voor de voeten te lopen, ontstaat deze chaos. Als een Ministerie de verantwoordelijkheid delegeert, zorg er dan ook voor dat deze verantwoordelijkheid ten uitvoer kan worden gebracht, door ook de bevoegdheden en beslissingsbevoegdheid over te dragen. En als er dan iets mis gaat, dat het Ministerie dan ook deze verantwoordelijken aan spreekt en als er niets verandert, dat er dan ontslagen volgen als verantwoordelijken niet aan hun verantwoordelijkheid beantwoorden.
Maar als verantwoordelijkheid niet goed wordt gedefinieerd en vooral bevoegdheden niet worden overgedragen, dan is er geen sturing mogelijk. En als iets is gedelegeerd, bemoei je er als overheid dan ook mee op de manier waarop het kan, bemoei je niet met het detail, maar spreek de verantwoordelijken er op aan en als die hebben gefaald: Ontslaan!
J.J. Meijer
Huisarts, BENNEKOM Nederland
Goed om te horen dat nu ook een overheidsorgaan zich zorgen maakt. Als huisarts heb ik in toenemende mate het idee dat zelf denken onmogelijk gemaakt word, cijfertjes onze dag bepalen en dat de mensen zelf steeds minder aan bod komen.
De verzekeraars... en protocol gestuurde zorg krijgt me steeds meer in een wurggreep. Ook hierin moet het roer om! Op deze manier hebben we volgens mij over 5 jaar de essentie van de huisartsgeneeskunde de das omgedaan.