‘We moeten de zorg zó inrichten dat we pandemieën aankunnen’
OLVG-topman Maurice van den Bosch werkt aan langetermijnplan
8 reactiesOLVG-bestuursvoorzitter Maurice van den Bosch vindt dat er doorgepakt moet worden met plannen voor de langere termijn om pandemieën aan te kunnen.
In plaats van een nieuwe lockdown in te zetten, zou er 10 miljard euro moeten worden uitgetrokken om de zorg opnieuw in te richten en toekomstbestendig te maken voor het opvangen van pandemieën. Genoeg slimme mensen die aan dit masterplan willen werken.
Dat stelde Maurice van den Bosch, bestuursvoorzitter van het OLVG en interventieradioloog (voor praktiseren heeft hij sinds corona geen tijd meer) vorige week in posts op LinkedIn en Twitter, waar zijn tienduizenden volgers hem kennen als iemand die zijn mening over onder meer de corona-aanpak door de regering niet onder stoelen of banken steekt. Zijn post kreeg binnen enkele dagen bijna 18 duizend likes en bijna duizend reacties. En een deel van de mensen die reageerden, meldde zich gelijk aan om mee te doen aan het masterplan.
Over een andere boeg
Die lockdown is er toch gekomen – al is het op dit moment nog ‘slechts’ een gedeeltelijke. ‘Dat is terecht. In het hier en nu moet ook iets gebeuren en de besmettingen liepen te snel op’, zegt Van den Bosch in een interview via Zoom. ‘Ik maak me net als anderen natuurlijk toenemend zorgen. De situatie in veel ziekenhuizen lijkt extreem snel te kantelen van “zorgelijk, maar beheersbaar” naar een situatie die misschien niet langer beheersbaar zal zijn. Vorige week was een heftige week, met veel alarmerende berichten van ziekenhuizen die (bijna) aan hun taks zitten en waarschuwingen over code zwart die met rasse schreden lijkt te naderen. Vooralsnog is de situatie in het OLVG spannend en heel druk, maar onder controle. Dankzij de zorgprofessionals die zich elke dag inzetten heb ik er vertrouwen in dat we de instroom van covid-19-patiënten aankunnen.’
Hoewel het bestrijden van de huidige crisis en het voorkomen van code zwart veel aandacht vereist, vindt Van den Bosch dat het plannen maken voor de middellange termijn niet meer moet worden uitgesteld. ‘Dat er zo’n enorme golf is, ondanks de vaccinaties, maakt eens te meer duidelijk dat covid-19 blíjft. We zullen ermee moeten leren leven, en de zorg zó moeten inrichten dat we pandemieën aankunnen. Daar zijn echt drastische veranderingen voor nodig, want zo kunnen we niet voort. Mensen kunnen niet nóg harder werken, dus moet het over een andere boeg gegooid worden. Ik heb geen verwachtingen van het demissionaire kabinet. Dat lijkt niet verder te denken dan het aankomende regeerakkoord, terwijl er een plan nodig is voor de komende tien jaar. Een plan dat voorkomt dat je straks elke winter een lockdown nodig hebt.’
10 miljard is een schijntje vergeleken met een lockdown
Waar bestaat het masterplan uit dat u voor ogen heeft?
‘Ik denk dat met name de ic-capaciteit – en dan heb ik het niet alleen over bedden, maar ook over mensen – sterk moet worden uitgebreid, zodat het opschalen van pandemiezorg niet meer ten koste gaat van de reguliere zorg. Deze zorg moet geconcentreerd worden in één of meerdere ziekenhuizen, bijvoorbeeld in het Centraal Militair Hospitaal. Het lijkt me daarbij eenvoudiger om vanuit bestaande structuren te werken dan iets nieuws in te richten zoals een hospitaalschip. Verder denk ik aan functiedifferentiatie op de ic. We stellen nu heel hoge eisen aan ic-verpleegkundigen, maar we kunnen ook minder hoogopgeleide verpleegkundigen inzetten, die een ondersteunende rol hebben. Daarnaast moeten we stevig inzetten op technologie. In de eerste plaats om patiënten te kunnen monitoren, zodat ze langer thuis kunnen blijven. Maar ook binnen ziekenhuizen kunnen patiënten met slimme technologie worden gemonitord. Dan heb je minder verpleegkundigen nodig en worden de patiënten tóch goed in de gaten gehouden.’
Wie gaat dat plan maken? Is dat aan de overheid?
'Ik zie daarin voor professionals en mezelf een actieve rol en ben er inmiddels vanuit Santeon Ziekenhuizen mee bezig. Het gemeentebestuur en burgemeester Femke Halsema van Amsterdam denken mee, en vertegenwoordigers van een aantal politieke partijen. Over welke partijen dat zijn, wil ik nu nog niet naar buiten komen. Het is geen officiële club, het is een groep mensen die er in z’n vrije tijd mee bezig is. Verandering hoeft niet te komen van officiële overheidsorganen of denktanks, maar van groepen mensen die nadenken en doorpakken. We verwachten over twee, drie weken naar buiten te komen met onze ideeën.'
Waar baseert u die 10 miljard euro op?
‘Je móét in de zorginfrastructuur investeren om uit deze situatie te komen waarin we van lockdown naar lockdown gaan. Ik denk dat 10 miljard een schijntje is vergeleken bij de kosten die een lockdown of aangescherpte maatregelen met zich meebrengen. Denk alleen al aan de kosten voor handhaving, of voor compensatie van ondernemers: die liggen veel hoger. Voor mij is het onbegrijpelijk dat het kabinet niet rigoureus extra investeert in de zorg voor de middellange termijn.’
Ondertussen lijkt het demissionaire kabinet bezig met andere plannen. Wat vindt u van het idee van Hugo de Jonge om het coronatoegangsbewijs verplicht te stellen in de zorg?
‘Als ziekenhuis hebben wij ons daartegen uitgesproken. Vanuit ethisch oogpunt vinden we het niet wenselijk om groepen mensen buiten te sluiten. Wij hebben een geschiedenis van inclusiviteit op alle vlakken. Dat betekent dat alle patiënten, bezoekers en medewerkers, hier welkom zijn, gevaccineerd of niet-gevaccineerd. Daarnaast heeft het grote consequenties als we medewerkers verliezen door zo’n toegangsbewijs. We kunnen níémand missen. Ik ben sowieso erg kritisch over de plannen om 2G in te voeren, zoals in Oostenrijk. Het geld dat je als maatschappij uitgeeft aan de handhaving ervan kun je beter uitgeven aan het vernieuwen van het zorgsysteem.’
In steeds meer landen worden zorgmedewerkers verplicht zich te laten vaccineren. Wat vindt u daarvan?
‘Ik ben voor vaccineren en ben zelf gevaccineerd, maar ik ben helemaal geen voorstander van een vaccinatieplicht. Het is in Nederland nóg niet aan de orde, maar ik sluit niet uit dat de regering ook die kant op wil. De Belgische regering besloot twee weken geleden dat zorgmedewerkers die zich niet (alsnog) laten vaccineren per 1 april worden ontslagen. We zijn in het OLVG groot voorstander van vaccineren. Maar we vinden dat vaccineren wél een recht moet blijven en niet een plicht moet worden; dat is ethisch onverdedigbaar. Ook met het oog op de capaciteit. Ik vind het heel belangrijk dat koepelorganisaties, zoals de NVZ, KNMG, FMS en V&VN, zich als belangenbehartigers van de beroepsgroepen duidelijk uitspreken over deze vraagstukken. Dat ze zeggen “dit is de grens”. Ik ga ervan uit dat het kabinet dan verstandig genoeg is om te luisteren.’
Lees ook-
Bekijk het dossier dossier Covid-19
-
Simone Paauw
Simone Paauw interviewt het liefst de ‘gewone arts’ met een bijzonder verhaal. Ze heeft aandacht voor diversiteit en inclusie in de breedte, discriminatie en grensoverschrijdend gedrag (op de werkvloer) en de positie van vluchtelingen en vluchteling-artsen. (Gezondheids)recht en medisch tuchtrecht hebben haar bijzondere interesse.
A.M.M.F. Appelman
SEH-arts KNMG, Utrechtse Heuvelrug
En wéér gaat het (net als in de rest vh publieke debat) qua zorgcapaciteit alleen maar over de IC-capaciteit. Erg teleurstellend dat er over de Spoedeisende Hulp-afdelingen, waar het overgrootste deel van de opvang (en bij code zwart ook de triage) g...edaan moet worden, niet eens gesproken wordt. Lijkt me toch wel een essentieel onderdeel van de acute zorg en ook daar spelen ernstige personele- en capaciteitsproblemen en is een slimme lange termijn visie van cruciaal belang.
Ik stel voor dat bij elke idee-vorming over de acute zorg ook vertegenwoordigers van de NVSHA en de ambulancediensten uitgenodigd worden om mee te denken.
F.S. Stals
Medisch manager KV&B, Arts-microbioloog
Beste collegae, uitbreiden capaciteiten is een logische eerste gedachte. Echter, met 40% toename van ziekenhuisopnames per week zorgt een verdubbeling van Covid capaciteit en IC capaciteit voor niet meer dan 2 weken uitstel van maatregelen. De oploss...ing zit hem in 1,5 m afstand, vaccinatie en mondkapjes. Bovendien neemt het aantal doden significant toe bij uitstel maatregelen, hetgeen nog wel eens wordt vergeten.
V. Blum
sportarts n.p., Haarlem
Waar het om gaat is dat de maatschappij goed kan functioneren. Dus geen lock down. Als de ic-capaciteit en daarbij vooral de beschikbaarheid van gespecialisserde verpleegkundigen de bottle neck vormt kun je gerichte maatregelen treffen. Preventief ...gedrag blijft nuttig. Het testen op COVID kwam ook pas goed op gang toen daarvoor extra capaciteit buiten de bestaande instellingen werd gemaakt.
A.F. Algra
commentator, opiniemaker zorg en sociale zekerheid, Rotterdam
Voor een aardig inkijkje én overzicht van verschillende meningen waarom
a. het ziekenhuislandschap op de schop moet, en
b. én dat toch niet gaat gebeuren
verwijs ik naar artikel in het FD van vandaag - 7 dec 2021: door de crises liggen de ziekenh...uizen opnieuw onder vuur
https://fd.nl/samenleving/1421766/crisis-legt-ziekenhuizen-opnieuw-onder-vuur-kgl1caXPJ9jm
R.W. Kreis
chirurg N.P., Beverwijk
Beste collega, kijk ook even naar mijn manuscript over dit onderwerp: https://www.medischcontact.nl/nieuws/laatste-nieuws/artikel/de-zorg-mag-niet-nog-eens-zo-ontwricht-worden.htm (Kreis Medisch Contact "De zorg mag niet nog eens zo ontwricht worden...)
Ik beschrijf hierin optie 3 voor regionale opvang ten tijde van epidemieën.
Het probleem is nl hoe je personeel langdurig (weken tot maanden) kunt inzetten. Dit kan alleen regionaal met acceptabele reistijden voor het oproepbare personeelsbestand. Een zekere mate van spreiding is ook uit het oogpunt van risico-preiding verstandig.
Hoe dan ook er moet inderdaad iets in deze trant gebeuren
A.F. Algra
commentator, opiniemaker zorg en sociale zekerheid, Rotterdam
Erg interessante overdenkingen van @ collega Kreis. Zeer de moeite waard (!) om mee te nemen op weg naar een meer crises bestendige zorg brede aanpak .
Het moge helder zijn dat er nog veel nagedacht moet worden over een dergelijke opzet. Daarnaas...t: het vergt moed om buiten de lijntjes te kleuren, wat naar mijn idee en inschatting een absolute randvoorwaarde voor verbetering is. Partijen zullen ver over hun schaduw heen moeten springen.
Idealiter zou dit onderwerp vanuit VWS en Inspectie geëntameerd en geagendeerd moeten worden. In hun rol als regievoerders en toezichthouders. Maar ik zou partijen uit het veld willen oproepen - bv middels nieuw op te zetten eigenstandige denktanks - om met eigen doortimmerde voorstellen en alternatieven te komen.
Daarnaast denk ik dat de OVV - Onderzoeksraad voor Veiligheid - een rol zou kunnen spelen, door met afgewogen analyse en voorstellen ter verbetering te komen.
We moge hopen dat er een aparte minister of anders rijkscommissaris voor corona wordt aangesteld, die zich verre van het politieke gepalaver houdt en opstelt.
Wellicht kan de aanpak van Henrique Gouveia e Melo, onderzeeboot kapitein uit Portugal met zijn corona aanpak daarbij als lichtend voorbeeld dienen
V. Blum
sportarts n.p., haarlem
Goed idee om een of meer gespecialiseerde ic’s voor coronapatiënten op te zetten! Zorg voor een ruime opzet, met genoeg capaciteit, los van bestaande ziekenhuizen, dan vervalt de concurrentie-neiging. Op dit moment is de ic-capaciteit hét grote argum...ent voor de lock down. Vanwege de lange opnameduur en de geringe variatie in de zorg kun je werken met relatief kleine aantallen gespecialiseerde ic-verpleegkundigen. De ic-verpleegkundigen superviseren. Hun werk in relatie tot corona wordt interessanter en hun tekort schietende aantal wordt minder relevant. Militairen, geneeskunde-studenten, verpleegkundigen in opleiding en medisch ervaren vrijwilligers kunnen het grootste deel van het werk doen. We kunnen terug naar een normale maatschappij, dus de investering in deze gespecialiseerde ic’s wordt heel ruim en snel terugverdiend. Niet wachten!
[Reactie gewijzigd door op 03-12-2021 06:50]
A.F. Algra
commentator, opiniemaker zorg en sociale zekerheid, Rotterdam
Is dit dé game changer in ziekenhuisland ? Erg interessant interview met buitengewone timing. AANRADER. Het is tijd om op te blijven letten.
1. Over de timing :
Maurice van den Bosch - ceo OLVG - kondigt aan dat over 2-3 week een meer uitgewe...rkt plan wordt gepresenteerd. Misschien is het nog net op tijd om meegenomen te kunnen worden in de formatie.
Maar wellicht is het juist de bedoeling het er buiten te houden én het plan als eerste baksteen op het bureau van de aankomende minister van ziekenhuizen - wie o wie durft het aan ? - te leggen . Dan kan het op dag 1 meteen mee in de acte tas. Nààst het overdrachtsdossier.
Ter zijde: hoe zo iets gaat - kan men zien in de alleraardigste serie BUZA. Minister treedt aan en voor dat hij er erg in heeft is het gedonder begonnen. Allemaal niet ver bezijden de werkelijkheid.
de link: https://www.gids.tv/artikel/17055/nieuwe-politieke-dramaserie-buza-vanaf-vrijdag-19-november-op-npo-1
de trailer: https://www.youtube.com/watch?v=ZteiZ0XRhck
2. Over de inhoud van het plan.
Daar is nog weinig over te zeggen. Behalve paar basis strepen. Baseline: 10 miljard voor andere aanpak. Gericht op langere termijn. Maar details zijn niet bekend gemaakt. En daar draait het natuurlijk om. Niet om het mooie 'eerlijke' verhaal. En: wat zullen de zorgverzekeraars er van vinden ? Niet onbelangrijk lijkt me.
Het lijkt te zijn bedacht door de vloer, niet Den Haag. Tenminste zo wordt het gepresenteerd. Toch zitten paar politici in het pact. Nou ja: over 2-3 week weten we meer.
3. Wie of wat zit er achter ?
Initiatiefnemer of woordvoerder lijkt Maurice van den Bosch. CEO van het OLVG te zijn én tevens voorzitter van het Santeon netwerk - zeven topklinische ziekenhuizen met > 33.000 medewerkers, 11% van het ziekenhuisvolume en 3 miljard omzet. Kortom: ja, dit heeft dus wel massa. en Yes we are talking business now.
Interessant in dit verband is het andere 'aftrap' interview dat van den Bosch gaf aan Arts en Auto - VVAA (vorige week) met de prikkelende kop: niet wachten op Den Haag
de link:
https://www.artsenauto.nl/niet-wachten-op-den-haag/
4. Maar er zijn nog veel vragen die beantwoord moeten worden. En : is dit genoeg om een deuk in de zorgboter te slaan ?
Gaat het ziekenhuislandschap nu echt op de schop ? Ik verwijs naar oudere ideeën van Marcel Levi of Cees Wittens ( de zorg is doodziek). Of is het juist bedacht om die extra te stutten ?
5. Ik heb in ieder geval de wekker gezet.
Wellicht is de voortgang te volgen op de linked in van Marcel van den Bosch.
https://www.linkedin.com/in/mauricevandenbosch/?originalSubdomain=nl#