Vergunning nodig voor artikel gevaarlijk virus

Wie in een internationaal vakblad wil publiceren over onderzoek naar gevaarlijke micro-organismen, heeft voortaan een exportvergunning nodig. Dat volgt uit een uitspraak van de Haarlemse rechtbank.

De rechtszaak was aangespannen door het Erasmus MC, waar hoogleraar virologie Ron Fouchier twee jaar geleden het H5N1-virus zo wist te ‘manipuleren’ dat het via de lucht overdraagbaar werd. Buiten de muren van het lab kan dat een levensgevaarlijke epidemie veroorzaken. Het ministerie van Economische Zaken verbood hem de resultaten te publiceren, omdat de kennis misbruikt zou kunnen worden door terroristen.

In Medisch Contact verklaarde Fouchier destijds: ‘Een terrorist kan dit niet maken; daar heb je specialisten voor nodig en speciale faciliteiten. Je kunt zoiets niet zomaar in je garage doen. Schurkenstaten met een biologisch wapenprogramma en virologen in dienst kunnen deze proeven wel doen, maar kunnen dat ook zonder dat ze ons manuscript lezen. Wat we daarin doen, is al in de jaren dertig beschreven.’

Uiteindelijk kreeg Fouchier alsnog een ontheffing. Het Erasmus MC wilde daarom een principiële uitspraak van de rechter over de vraag of het publicatieverbod juridisch juist was.

In de Volkskrant kwalificeert Ron Fouchier de uitspraak als ‘een verbijsterende conclusie’.  ‘Wetenschappers worden afhankelijk van een douaneambtenaar die een stempel moet zetten.’ Hij voorspelt problemen voor collega’s die onderzoek doen naar gevaarlijke virussen en bacteriën.

Henk Maassen

Lees ook:

• Onnodige ophef over vogelgriepvirus