Uitvoer wet orgaandonatie vergt twee jaar voorbereiding
1 reactieAls de Eerste Kamer het wetsvoorstel van D66 rond orgaandonatie aanneemt, kan de wet per juli 2020 van kracht worden. Dat stelt minister Bruno Bruins (VVD, Medische Zorg). Volgens hem is er tot tweeënhalf jaar nodig aan voorbereiding om de bevolking te informeren over de gevolgen. Mocht de Senaat, die gisteravond besloot de stemming iets uit te stellen, het wetsvoorstel verwerpen, dan zal Bruins via voorlichting blijven inzetten op het verhogen van het aantal donorregistraties.
Ministers Bruins en initiatiefneemster van het wetsvoorstel Pia Dijkstra gingen dinsdagavond in op alle vragen die Senaatsfracties nog bleken te hebben over het voorstel, dat het mogelijk wil maken om volwassenen die geen actieve keuze voor orgaandonatie maken, te registreren als ‘geen bezwaar’. En dat moet worden uitgelegd als ‘stilzwijgende toestemming’, bevestigde Dijkstra op verzoek van Senaatsleden.
Het kabinet heeft in het regeerakkoord een neutrale positie vastgelegd ten opzichte van dit voorstel, herinnerde Bruins de Senaat dinsdagavond. Zijn rol was dan ook het leveren van feitelijke informatie. Hij schetste daarom de voortgang in de twee mogelijke scenario’s – aannemen of afwijzen – van het wetsvoorstel.
Neemt de Senaat de wet aan, dan heeft het ministerie van VWS dus tot tweeënhalf jaar de tijd nodig om burgers te informeren via een ‘intensieve en langdurige campagne’, om ‘op verschillende manieren zoveel mogelijk doelgroepen te bereiken’ en zo te helpen bij het maken ‘van een bewuste afweging’, aldus Bruins. Daarmee ging hij in op zorgen van enkele fracties hoe iedereen bereikt kan worden. Hij beloofde experts in te zetten om diverse doelgroepen zoals bijvoorbeeld doven, laaggeletterden en migranten goed te informeren. Dijkstra noemde goede informatie ‘de ruggengraat’ van haar voorstel opdat iedereen een bewuste keuze maakt.
Zorgverzekeraars
Op verzoek van de SP zegde Bruins toe met zorgverzekeraars te praten over de mogelijkheid dat zij hun verzekerden regelmatig informeren over gevolgen van het nieuwe systeem en hen wijzen op de gevolgen van niet-registreren, en de mogelijkheid om een keuze alsnog te wijzigen.
Mocht het voorstel niet door deze Kamer komen, dan zal Bruins’ beleid ‘zich richten op het toenemen van het aantal registraties in het donorsysteem’. Hij wil dan kijken naar ‘nieuwe communicatie-instrumenten om mensen op meer individuele wijze aan te spreken’ en hoe de voorlichting in ziekenhuizen kan worden verbeterd.
Kosten
Invoering van de wet levert de nodige kosten op, schetste Bruins: voor informatiecampagnes, voor de brieven die moeten worden verstuurd naar mensen die nu nog geen keuze hebben gemaakt en naar de mensen die de leeftijd van 18 jaar bereiken, en voor herinneringsbrieven aan mensen die in eerste instantie niet reageren. Ook moet de ICT van het CIBG, dat het donatieregister beheert, aangepast worden om de nieuwe keuze uit het wetsvoorstel in te voeren. De kosten komen daardoor neer op initieel 50 tot 65 miljoen euro, en structureel 7 tot 8 miljoen euro jaarlijks. Bruins zegde toe in de voorjaarsbegroting voor 2019 met een dekkingsvoorstel te komen hiervoor.
Nabestaanden
Tijdens het avonddebat bleken met name de CDA- en PvdA-fractie nog veel vragen te hebben over het feit dat in het wetsvoorstel staat dat nabestaanden het aannemelijk moeten maken als volgens hen de donorwens van de overledene afwijkt van hetgeen in het register is vastgelegd. Zij vrezen dat nabestaanden daardoor te zeer afhankelijk worden van hoe een individuele arts invulling geeft aan dat criterium ‘aannemelijk’. Bruins zegde toe dat hij wel met artsen in overleg wil om te kijken of er een veldnorm kan komen die daar invulling aangeeft, maar benadrukte dat hij niets wilde opleggen.
Uitgesteld
Het debat eindigde uiteindelijk voortijdig met het verzoek vanuit de PvdA om eerst nog een brief van Dijkstra met nadere toelichting te ontvangen en daarna verder te debatteren voordat tot stemming wordt overgegaan. Daar stemde de rest van de Senaat mee in. Daarom wordt er komende dinsdag eerst nog verder inhoudelijk over het voorstel gesproken. De hoofdelijke stemming zelf, eigenlijk voorzien voor dinsdag 6 februari, wordt daarmee uitgesteld tot dinsdag 13 februari.
Uit het debat eerder op de dag kwam naar voren dat de steun voor het voorstel lijkt te wankelen. De twee grootste fracties, VVD (dertien zetels) en CDA (twaalf zetels) blijken verdeeld te zijn, net als GroenLinks (in de Tweede Kamer nog unaniem vóór). De Senaatsfracties van PvdA en 50PLUS, partijen die in de Tweede Kamer nog het wetsvoorstel aan een meerderheid hielpen, lieten weten te worstelen met een keuze. PVV, ChristenUnie, SGP en Partij voor de Dieren stemmen naar verwachting tegen, en D66 en SP vóór. Dat zou betekenen dat er vooralsnog 22 voorstanders in de Senaat zijn en 17 tegenstanders, en dat van 36 stemmen nog onduidelijk is hoe deze uitpakken.
Lees ook
W.J. Duits
Bedrijfsarts, Houten
Het geeft toch wel wat te denken. Hoe denkt mevrouw Dijkstra, en met haar D66, hoe dit voorstel zich verhoudt tot de individuele vrijheid van het individu en integriteit van het lichaam? In feite beschikt nu de Staat over mijn lichaam, tenzij ik ande...rs aangeef. Ik wordt dus gedwongen een actie te ondernemen tegen orgaandonatie, om te voorkomen dat ik niet zelf kan beslissen, of mijn familie, als ik de beslissing zelf niet meer kan nemen. Heel merkwaardig.
Kennelijk acht mevrouw Dijkstra en met haar D66, ons niet in staat om daar een afgewogen keuze in te kunnen maken.
Hoe vreemd verhoudt zich dat tot haar gedachte over "voltooid leven", daar mag ik wel volledig zelf beschikken en mijn eigen beslissingen nemen. Vreemd en qua gedachtegang in mijn beleving zeer inconsequent.