Toegewijd, maar oververmoeid (3)

Chirurg Hans Emanuel reageerde op het artikel over de werkomstandigheden van aio’s (MC 45/2006: 1792) met een brief over Distanz und Disziplin in de vroegere opleidingssituatie en de enorme lange weekenddiensten die hij draaide: van vrijdag 7.15 tot maandag 18.20 uur aan één stuk.

Zou Emanuel ook in een touringcar stappen, als hij wist dat de chauffeur van dienst net zoveel uren aan één stuk achter het stuur had gezeten? Zo’n chauffeur riskeert een zeer forse boete. Omdat er jaarlijks 250 doden vallen bij vrachtwagenongevallen, stelt de Rijtijdenwet namelijk duidelijke grenzen aan de werkuren.

Collega Kingma stelt dat in ziekenhuizen jaarlijks waarschijnlijk 3000 vermijdbare sterfgevallen zijn te betreuren door 30.000 fouten. Daarnaast laat onderzoek een duidelijk verhoogd risico op verkeersongevallen zien bij artsen die lange werkdagen maken. (Barger LK, NEJM, 2005; 352: 125-34). Tel daarbij op dat vermoeide leerlingen veel slechter presteren, en de vraag dringt zich op wat een arts leert, en met hoeveel risico, tijdens zo’n heroïsch weekend waarmee collega Emanuel zijn grootsheid profileert.

Terwijl bekend is dat juist ervaren steun en regelmogelijkheden beschermen tegen burn-out, worden aanstaande collega’s gewezen op de grootsheid van hun collega of tot opleidingsonwaardige watjes gedegradeerd. Ze moeten hun opleider maar met de achternaam aanspreken en een zeilrace doen, dan komt alles goed, zeker gecombineerd met Disziplin en Leist-ungseinsatzbereitschaft, aldus Emanuel.

Het verleden heeft inderdaad laten zien dat hiermee historische prestaties zijn geleverd. Ik wil best geloven dan vroeger zowel het bier als de dokters sterker waren. Maar toch wil ik voorstellen dat we zuinig worden op onze collega’s (en dan niet alleen de artsen!). Voor hun en voor hun patiënten. En ook voor jezelf, voor het geval je ineens toch kwetsbaarder mocht blijken dan je dacht. Hetgeen helaas menige dokter van staal heeft moeten ervaren.

Bemmel, januari 2007

Rinus Ouwens, bedrijfsarts