Thuisbevalling onverantwoord (2)

Het hoofdredactioneel commentaar ‘Thuisbevalling onverantwoord’ (MC 41/2009: 1659), verschijnt in dezelfde week waarin het NTvG bericht ‘Ook in Canada is thuisbevallen veilig’  naar aanleiding van het onderzoek van Janssen c.s.¹

Crul verwijst naar het artikel van Manders c.s. (MC 41/2009: 1674: Van thuisbevalling naar ziekenhuis), maar daarin wordt niet gepleit voor afschaffen van de thuisbevalling.

Dit genuanceerde artikel is een pleidooi voor betere voorlichting aan zwangeren en integratie van verloskundige zorg, waarbij gepostuleerd wordt dat kraamsuites kunnen bijdragen aan een daling van het aantal kunstverlossingen en toename van patiënttevredenheid over het beloop van zwangerschap en baring.

Een poging om gerandomiseerd onderzoek te verricht naar de rol van de plaats van bevallen (poliklinisch versus thuis) is onmogelijk gebleken.² Wellicht dat het lopende onderzoeksproject ‘Wat bevalt beter’ hier meer duidelijkheid over zal kunnen verschaffen.³

Crul verwijst naar het artikel ‘Beter Baren’(MC 3/2008: 96). Gezien de discussie die nadien op gang is gekomen, is de toekenning van de prijs ‘de Zilveren zeepkist’ begrijpelijk, maar benadrukt dient te worden dat dit een opiniërend artikel betreft. Uitgaande van de bevinding dat de intrapartumgerelateerde sterfte in de nachtelijke uren hoger is, wordt door de hoogleraren Visser en Steegers gefilosofeerd over de mogelijke verklaring voor dit gegeven. Voor veel van de veronderstellingen in dit artikel ontbreekt een gedegen onderbouwing.^4-6 Het is en blijft een opinie.

De actualiteit van de huidige discussie over de positie van de thuisbevalling blijkt uit het feit dat in de laatste twee oraties van hoogleraren Verloskunde aan dit onderwerp aandacht is besteed.7 8 Beiden stellen dat de thuisbevalling veilig is, mits de juiste selectie wordt toegepast en goede transportmogelijkheden bestaan.

Onderbouwd met recent Nederlands onderzoek naar perinatale en maternale mortaliteit en morbiditeit, is de conclusie dat wijziging van het huidige verloskundige systeem uitsluitend bij bewezen voordelen is aangewezen.^{9 10}

Beiden hebben hoge verwachtingen van perinatale audit, doch vooralsnog is hierbij niet aannemelijk gemaakt dat het specifiek Nederlandse verloskundige systeem een rol speelt bij het optreden van perinatale sterfte.^11-13

Crul voert de durantepartuverwijzingen op als reden om de thuisbevalling af te schaffen. Analoog hieraan is de vraag of bij aandoeningen waarbij 50 procent van de patiënten wordt doorverwezen, de patiënten zich niet meer moeten melden bij de huisarts maar rechtstreeks bij de specialist. Gewaakt moet worden voor drogredeneringen, waarvan ik een voorbeeld wil geven.

Hoewel meest waarschijnlijk samenhangend met een verschil in populatie, is de perinatale sterfte in een academische ziekenhuis aanzienlijk hoger dan in een perifere kliniek. Zonder een causaal verband aan te tonen is het een feit dat het gemiddelde aantal partus waarvoor een academisch werkende gynaecoloog verantwoordelijk is, minder is dan 100 per jaar en in sommige academische centra krap 50 per jaar (ter vergelijking: per gynaecoloog varieert de spreiding in ons ziekenhuis van 150 tot 350 per jaar), waarbij de vraag is of dit voldoende is om in een dergelijke setting (veelal hoogrisico zwangerschappen) vaardig te worden geacht.¹⁴

Ik gun een ieder zijn mening, maar men dient deze wel te kunnen verantwoorden als men deze vanuit hoofde van zijn/haar functie ventileert. De discussie dient gevoerd te worden zonder stemmingmakerij en polarisatie, op basis van feiten en niet op grond van veronderstellingen.

Helmond, oktober 2009
Friso Delemarre, gynaecoloog Elkerliekziekenhuis, namens het VSV (verloskundig samenwerkingsverband) De Peel

1. Janssen PA, Saxell L, Page LA, Klein MC, Liston RM, Lee SK. Outcomes of planned home birth with registered midwife versus planned hospital birth with midwife or physician. CMAJ 2009;181:377-383
2. Hendrix M, Van Horck M, Moreta D, Nieman F, Nieuwenhuijze M, Severens J, Nijhuis J. Why women do not accept randomisation for place of birth: feasibility of a RCT in the Netherlands. BJOG 2009; 116: 537-544
3. www.studies-obsgyn.nl/bevalt

4. Delemarre F. Beter baren (15). Medisch Contact 2008;63:785
5. Delemarre FMC, van der Avoort JHJM. Baart de verloskunde zorg. Tijdschrift voor Verloskundigen 2008;33(11):53-58
6. Hallensleben E. Als het donker wordt…Acute zorg en het moment van de nacht. NTOG 2008;123:199-201
7. van Roosmalen J. De moeder en het kind van de rekening. Inaugurale rede VUMC 25-04-2008
8.  van Lith JMM. Change! Inaugurale rede LUMC 19-06-2009
9. de Jonge.A, van der Goes BY, Ravelli ACJ, Armelink-Verburg MP, Mol BW, Nijhuis JG, Bennebroek Gravenhorst J, Buitendijk SE. Perinatal mortality and morbidity in a nationwide cohort of 529 688 low-risk planned home and hospital births. BJOG 2009;116:1177-1184
10. Zwart JJ. Safe motherhood: severe morbidity in the Netherlands. The LEMMoN study. Academisch proefschrift RU Leiden 17-09-2009
11.  Wolleswinkel-van den Bosch JH, Vredevoogd CB, Borkent-Polet M et al. Substandard care factors in perinatal care in The Netherlands: a regional audit of perinatal deaths. Acta Obstet Gynecol Scand 2002;81:17-24.
12.  Bais JMJ,, Eskes M, Bonsel GJ. Determinanten van hoge Nederlandse perinatale sterfte onderzocht in een complete regionale cohort, 1990-1994. Ned Tijdschr Geneeskd 2004;148:1873-8.
13. de Reu PA, Nijhuis JG, Oosterbaan HP, Eskes TKAB. Perinatal audit on avoidable mortality in a Dutch rural region: a retrospective study. Eur J Obstet Gynecol Reprod Biol 200:88:65-69
14. Vollebergh JHA. Beter baren (2). Medisch Contact 63:300