Stappenplan innovatie bevordert ‘nuchter nadenken’

Niet elke vooruitgang is echte vooruitgang. Het stappenplan uit de leidraad ‘Nieuwe interventies in de klinische praktijk’ helpt het kaf van het koren te scheiden en risico’s te voorzien, zegt cardioloog Martin Schalij van het LUMC, voorzitter van de commissie die de leidraad opstelde namens de Orde van Medisch Specialisten (OMS) en Zorginstituut Nederland.

‘Vernieuwen is een weerbarstig gebeuren’, zegt Schalij. ‘Wat is precies nieuw? Soms stroomlijnen we het zorgproces op een manier die iedereen logisch vindt, maar gaan we niet precies na of het ook veilig is. Of vergeten we in ons enthousiasme over een nieuwe techniek om systematisch na te denken over de toegevoegde waarde en potentiële risico’s.’ Als gevolg hiervan staan er in ziekenhuiskasten heel wat verstofte apparaten, aldus Schalij. En, veel erger: lopen patiënten schade op door bijvoorbeeld ondeugdelijke heupimplantaten, hartkleppen of borstimplantaten.

Doel van de nieuwe leidraad, die deel uitmaakt van een drieluik over medische technologie, is om te zorgen dat het een automatisme wordt om bij elke vernieuwing een stappenplan te doorlopen. Daarin is vastgelegd ‘wat je in de praktijk al doet als je nuchter nadenkt’, aldus Schalij. De zes stappen zijn: 1. bepaal de innovatieklasse, 2. bepaal de toegevoegde waarde, 3. bepaal de risicoklasse op het gebeid van veiligheid, 4. bepaal de risicoklasse op het gebied van organisatie en financiën, 5. ontwikkel een introductieplan, 6. evalueer de uitkomsten.

Schalij heeft al ervaring opgedaan met het stappenplan en is enthousiast. ‘Je krijgt minder gedoe achteraf en leert je eigen ziekenhuis beter kennen. De introductie van kunstharten hier in het LUMC hebben we drie keer uitgesteld, omdat we alle dertig schakels in de keten systematisch afliepen en er steeds één nog niet helemaal optimaal bleek te zijn. Dat is vervelend, maar uiteindelijk is de hele keten veel beter geworden, ook voor andere hartpatiënten. Iets nieuws kan heel goed zijn, maar het kan nóg beter zijn als je pas op de plaats maakt en het goed voorbereidt.’

De leidraad is mede op verzoek van de Inspectie voor de Gezondheidszorg gemaakt. Die zal op gebruik ervan gaan toezien.

Lieke de Kwant

• Leidraad en stappenplan ‘Nieuwe interventies in de klinische praktijk’
• De overige twee leidraden uit het drieluik over de veilige toepassing van medische technologie in de cure

Lees ook:

• Betere onderbouwing voor nieuwe protheses nodig
• IGZ: veiligheid medische technologie niet in orde
• Dossier Veiligheid van medische apparatuur
• Dossier Metaal-op-metaal heupprotheses