Rotavirusvaccinatie in ontwikkelingsland

Vaccinatie tegen het rotavirus is ook zinvol in ontwikkelingslanden, blijkt uit twee studies die The Lancet online heeft gepubliceerd. In Aziatische ontwikkelingslanden kan dit mogelijk de helft van alle ernstige gevallen van gastro-enteritis voorkomen.

Het rotavirus is een van de belangrijkste oorzaken van ernstige gastro-enteritis en verantwoordelijk voor het overlijden van 1500 kinderen per dag. Eerdere studies wezen al uit dat rotavirusvaccinatie effectief is in ontwikkelde landen. Maar hoe goed de vaccins in ontwikkelingslanden werken, was nog onduidelijk terwijl juist in deze landen diarree een van de belangrijkste oorzaken is van kindersterfte. Enkele jaren geleden deed de Wereldgezondheidsorganisatie WHO daarom een oproep om de effectiviteit van rotavirusvaccinatie in ontwikkelingslanden te onderzoeken.

De nu verschenen studies van Zaman c.s. en Armah c.s. vonden plaats in Bangladesh, Vietnam, Ghana, Kenia en Mali. Van de ruim 7000 kinderen tussen de 4 en 12 weken die meededen aan het onderzoek, kreeg de helft drie doses van het RotaTeq-vaccin en kreeg de andere helft een placebo. Vervolgens werd gedurende twee jaar nagegaan of de kinderen (ernstige) gastro-enteritis ontwikkelden.

In beide regio’s hielp het vaccin bij het voorkomen van ernstige gastro-enteritis. De effectiviteit in de Aziatische landen was iets hoger dan in de Afrikaanse landen (48,3% vs. 39,3%), maar in beide regio’s werd een lagere effectiviteit gevonden dan in ontwikkelde landen. Mogelijke oorzaken hiervoor zijn de relatief jonge leeftijd waarop de kinderen het vaccin kregen, het gelijktijdig toedienen van andere vaccins en de aanwezigheid van antilichamen (die via borstvoeding van de moeder zijn verkregen). Al deze factoren kunnen een negatieve invloed hebben op de immunogeniciteit van de vaccins.

Omdat ernstige rotavirusgeassocieerde gastro-enteritis in Afrika en Azië veel voorkomt, is de effectiviteit van de vaccins goed genoeg om een substantiële verbetering van de overlevingskansen van kinderen te bewerkstelligen, concluderen Anthony Nelson en Roger Glass in een commentaar op de studie. Daarom besloot de WHO afgelopen december om op basis van deze studies aan te bevelen om alle kinderen wereldwijd te vaccineren. Volgens Nelson en Glass is het echter nog de vraag of regeringen van ontwikkelingslanden hier gehoor aan zullen geven, mede omdat onduidelijk is of de nu beschikbare subsidies voor de aanschaf van de vaccins in de toekomst ook verstrekt zullen worden. Twan van Venrooij

The Lancet, online publicaties 6 augustus

Doi: 10.1016/S01406736(10)60889-63, Efficacy of pentavalent rotavirus vaccine against severe rotavirus gastroenteritis in infants in developing countries in sub-Saharan Africa: a randomised, double-blind, placebo-controlled trial

10.1016/S01406736(10)60755-6, Efficacy of pentavalent rotavirus vaccine against severe rotavirus gastroenteritis in infants in developing countries in Asia: a randomised, double-blind, placebo-controlled trial

10.1016/S01406736(10)60896-3: Rotavirus: realising the potential of a promising vaccine

Lees ook:

• Rubriek MediSein
• Meer nieuws