Placenta kwijt

Mijn coschap gynaecologie/verloskunde deed ik in Suriname. Het was 1973. Ik kreeg de gelegenheid om op verschillende plaatsen in Suriname ervaring op te doen met verloskunde. Zo was ik een keer aan het werk in het district Commewijne. Daar wonen veel mensen van Javaanse afkomst.

Op een avond – het was bijna donker – kwam een man aanrennen. Hij had een telefoontje gehad van kennissen: er was een vrouw aan het bevallen en het ging nogal moeilijk. Adres: Leiding 16-39. Enkele minuten later ging ik op weg met mijn verloskoffertje. Het was nog wel even zoeken voor ik het goede huis gevonden had. Het was een houten huisje op lage neuten (paaltjes of blokken). Het had twee kamers. In de grootste zaten vier vrouwen op hun hurken in het schemerdonker en iets meer naar achteren zat een klein meisje met een hoop doeken in haar armen.

Ik begon te vermoeden dat ik te laat was gekomen. Ik vroeg wie de kraamvrouw was en tot mijn verbazing stond één van de vier vrouwen op. Het meisje achterin bleek haar oudste dochter die een kennelijk gezonde, slapende baby in haar armen had. Daar stond ik dan met mijn verloskoffertje. Wat was er voor mij nog te doen? Opeens flitste door mijn hoofd: de placenta. Waar is de placenta, vroeg ik. Mijn opleider had het er bij mij ingehamerd. Een partus is pas voltooid na inspectie van de placenta.

De vrouwen keken mij niet begrijpend aan. De moederkoek zei ik. Oh dat. Ik werd meegenomen naar het tweede kamertje. Daar had de bevalling zich kennelijk afgespeeld. Op de planken vloer lag nog bloed. Tussen de planken zaten behoorlijk grote gaten en de moederkoek was daar waarschijnlijk tussendoor gevallen.

Snel overwoog ik de mogelijkheden. Het erbij laten en weer terugrijden of toch nog proberen de placenta te inspecteren. Ik besloot een kijkje te nemen onder het huis. Gelukkig had iemand een zaklantaarn en even later kroop ik op mijn buik onder het huis. Opeens hoorde ik een luid gekakel en gegrom. In het schijnsel van de zaklantaarn zag ik hoe een hond en vier kippen de vliezen uit elkaar scheurden en de placentaresten naar binnen schrokten. Ik vond dat ik mijn plicht had gedaan en vertrok.

Wouter van Kempen, huisarts

• Lezersbijdragen Bijzondere bevalling