Pfizer sluit neurowetenschappelijk onderzoekscentrum
2 reactiesFarmaceut Pfizer sluit zijn neurowetenschappelijk onderzoekscentrum. Dit betekent de stop van acht studies, waarvan drie naar behandeling van alzheimer en één naar parkinson. ‘Blijkbaar zijn deze studies niet de moeite waard.’
Alleen twee onderzoeken van naar pijnmedicatie zal Pfizer nog afmaken. Deze bevinden zich respectievelijk in de registratiefase en in fase III van medicatieonderzoek. De acht overige studies van de afdeling Neuroscience worden stopgezet. Het betreft één studie naar epilepsie, één naar schizofrenie, één naar intracerebrale bloedingen, één naar parkinson, één naar algemene cognitieve aandoeningen en drie naar alzheimer. Deze bevinden zich nog allemaal in een vroege fase: I of II. Nog ver weg van de klinische toepassing. Schrappen van deze studies is dus niet zo erg als het misschien lijkt, stelt Wiesje van der Flier, hoofd klinisch onderzoek bij het VUmc Alzheimercentrum. ‘Blijkbaar zijn deze studies niet de moeite waard om mee door te gaan en als dat zo is, moet je stoppen. Dat is juist goed.’ Ook Adam Cohen, hoogleraar klinische farmacologie (LUMC), sluit zich hierbij aan: ‘Als je het even niet meer ziet zitten, stop je.’
Maar onderzoek naar alzheimer lijkt hard nodig: de prevalentie neemt toe en het onderzoeksgebied ondervond de laatste jaren veel tegenslagen. Tussen 2002 en 2012 werden wereldwijd door verschillende instanties 244 moleculen onderzocht in de hoop een nieuw medicijn tegen alzheimer te vinden (doi: 10.1186/alzrt269). Hiervan leidde maar één onderzoek tot een bruikbaar medicijn. Ook de laatste klinische trial in samenwerking met het VUmc, uitgevoerd in 2012 (doi: 10.1186/s13195-016-0189-7) had niet de gehoopte uitkomst. Het veelbelovende bapineuzumab bleek geen klinisch effect te hebben op cognitie of dagelijks functioneren. Toch omschrijft Wiesje van der Flier het huidige alzheimeronderzoeksveld als hoopvol: ‘We hebben hét medicijn nog niet gevonden. Maar de komende jaren komt er echt wel wat.’
Dat na Pfizer andere farmaceuten ook stoppen met onderzoek naar neurodegeneratieve ziekten gelooft Van der Flier niet. ‘Er wordt juist ontzettend veel onderzoek gedaan.’ Ze legt uit dat de focus van Pfizer nooit op neurodegeneratieve ziekten lag en dat de concurrenten van Pfizer veel sterker in dit onderzoeksveld staan. ‘Pfizer heeft gewoon te weinig goede ideeën in de pijpleiding’, concludeert Van der Flier. ‘Dat is dan misschien wel zo, maar we moeten niet doen alsof het besluit van Pfizer geen effect gaat hebben’, vindt Cohen. ‘Investeerders zijn toch kuddedieren en als Pfizer stopt, geven ze daarmee een signaal af. Het zal waarschijnlijk moeilijker worden voor onderzoekers om hun financiering rond te krijgen.’
Huidig onderzoek naar alzheimer richt zich voornamelijk op beïnvloeding van de plaquevorming van amyloïde en tau-eiwitten. ‘Logisch dat onderzoekers zich daarop storten, want bij ratten werkt dat. Maar in de kliniek loopt het onderzoek dood’, ziet Cohen. Volgens Van der Flier heeft deze tak van onderzoek wel nog steeds potentie, maar lopen er ook onderzoeken met focus op symptomatische behandeling en risicofactoren.
Het sluiten van de neurowetenschappelijke afdeling van Pfizer lijkt Van der Flier een strategische keus en helemaal niet kenmerkend voor het veld. Cohen ziet dat toch iets anders: ‘Dit is een teken dat alzheimeronderzoek heel moeilijk is. We zitten nu aan de grens van wat we ooit zullen kunnen.’
Pfizer geeft de hoop toch nog niet helemaal op. De farmaceut kondigde aan een ondernemingsfonds op te zetten voor biotechbedrijven die ideeën hebben voor nieuw neurowetenschappelijk onderzoek. Dit past bij een bredere trend die van der Flier ziet: ‘juist kleine biotech bedrijfjes zijn bezig met veelbelovende en innovatieve ideeën, en daar verwacht ik op termijn veel van.’
Lees ook
Piet JM van Loon
Orthopeed, Deventer
Misschien geven ze bij Pfizer inderdaad de pijp aan Maarten. Maar misschien zien ze de uitzichtloosheid op het vinden van een farmacologische oplossing voor een meer door biomechanische processen onstane groep van neurodegeneratieve aandoeningen ( ge...en ziektes!) wel tijdig in.
Zivilizationskrankheiten met snel stijgende incidenties, waar feitelijk vroege degeneratie van weefsels een hoofdrol speelt ( denk aan rugklachten, artrose), hebben die stijging te danken aan een kennelijk flink, maar ook massaal veranderde leefstijl. Dit gezien de zeer democratische verspreiding. Over veranderingen in eetgewoonten en elementen in voeding zijn tienduizenden wetenschappers elkaar vliegen aan het afvangen in biochemische duiding. Terwijl in het zicht van iedere burger onze biomechanische leefstijl, waar we het met het steun-en bewegingsapparaat olv ons CZS mee moeten doen, door onze sedentatie van baby af aan doen, de voksgezondheid in een negatieve spiraal bracht. Misschien heeft Pfizer, net als Apple nu wel aandeelhouders, die zich achter de oren zijn gaan krabben: zijn we maatschappelijk wel zo goed bezig? Je weet het bij dat soort reuzen nooit. Letten op houding en bewegen bij de jeugd zou de dokter en de pil wel eens lang uit je leven kunnen houden. Ooit vanuit de in Europa stevig onderbouwde Gezondheidsleer als preventiemotor in common sense tot grote wasdom gekomen. Pfizer hoeft hiervoor geen sorry te zeggen.
Joost Holslag
Coassistent, Groningen
Leuk dat je bent gaan schrijven. Succes!