Overgewichtbeleid is onaanvaardbaar (6)

De reactie van orthopedisch chirurg Mencke op het overgewichtbeleid klinkt nogal ongenuanceerd (MC 4/2006: 84). Gezien zijn negatieve woordenvloed heeft hij het niet bepaald op met onze (te) dikke medemens/patiëntenpopulatie. Ook het hoge gehalte aan (sociaal-)medische ‘kretologie’ (‘dikke mensen functioneren problematischer dan slanke’, ‘hebben een hoger ziekteverzuim’ et cetera) valt op. Het woord ‘dik’ is in zijn betoog nagenoeg verworden tot een synoniem voor ‘dom’ en dat lijkt mij geen medische standaard. Het gaat in de gezondheidszorg bovendien niet enkel om de termen ‘morbiditeit’ en ‘mortaliteit’, maar des te meer om het begrip ‘kwaliteit van leven’.

In zijn retoriek vergeet Mencke het essentiële medische onderscheid tussen zwaar wegen en adipositas/obesitas. Grote mensen zijn doorgaans zwaarder dan kleine en met name de lean body mass (LBM) maakt het verschil of iemand een al dan niet (te) hoog vetpercentage heeft. Aan veel mensen is uiterlijk helemaal niet te zien dat ze adipeus zijn of dat ze lijden aan hypercholesterolemie. Tevens is het onjuist te stellen dat (te) dikke mensen standaard een (te) hoog (V)LDL/TG-percen­tage hebben of dat mensen met overgewicht onafwendbaar op diabetes mellitus afstevenen en dat ze een ‘catastrofe’ vormen voor de diverse verpleegkundigen die met hen te maken krijgen (tillen, verzorgen). Zwangere vrouwen zijn tenslotte ook ‘zwaarlijvig’ en moeten toch ook vaak worden verplaatst en verzorgd?

Juist een medicus dient te beseffen dat vele aandoeningen en geneesmiddelen bij chronisch gebruik eveneens aanleiding zijn tot ongewenst overgewicht, waarmee de stelling dat ieder pondje door het mondje gaat het probleem van overgewicht ongewenst simplificeert. Dat collega Mencke zo uit zijn slof schiet in zijn reactie, zal ongetwijfeld een reden hebben en is zonder meer leuk voor aan de koffietafel, maar als kort-door-de-bocht-reactie in Medisch Contact helaas niet erg serieus te nemen. Trouwens: dikke mensen schijnen vaak gezelliger te zijn dan dunne mensen.

Amsterdam, januari 2006

J. Verbiest, arts