Nog steeds te weinig SEH-artsen
Plaats een reactie
Naar MedischContactBanen
Arbeidsmarktmonitor vierde kwartaal
Het aantal vacatures voor artsen zit in de lift. Vooral de behoefte aan spoedeisendehulpartsen blijft de komende jaren groot, hoewel er waarschijnlijk zal worden gesneden in de SEH-capaciteit.
Uit de Arbeidsmarktmonitor van Medisch Contact over het vierde kwartaal van 2011 blijkt dat het totale aantal vacatures voor artsen licht is gestegen in vergelijking met het kwartaal ervoor (zie tabel op blz. 104). Daarmee is de daling uit het derde kwartaal niet helemaal goedgemaakt, maar is het aantal vacatures wel weer boven het niveau van het eerste kwartaal terechtgekomen.
Er zijn enkele opmerkelijke wijzigingen waar te nemen. Aan basisartsen is in het vierde
kwartaal met 522 vacatures opnieuw veel minder behoefte geweest dan in het kwartaal ervoor, toen er 627 vacatures waren. Ook in het tweede (783) en eerste kwartaal (675) van 2011 was het aantal vacatures voor basisartsen aanzienlijk hoger.
De daling bij de basisartsen in de maanden oktober, november en december is echter gecompenseerd door een stijging van het aantal vacatures in de categorieën ‘medisch
specialisten’ en ‘overige artsen’. Het totaal aantal vacatures kwam daarmee uit op 1850. Dat is een stijging van bijna 5 procent. De arbeidsmarkt voor artsen als geheel blijft daarmee robuust.
De categorie plastisch chirurgen
hoort tot de grootste dalers
Binnen de hoofdcategorie ‘medisch specialisten’ is sprake van een stabilisatie van de verhoudingen. In de top 10 met de grootste relatieve behoefte (het aantal geregistreerde vacatures per honderd artsen in een specifiek specialisme) is de onderlinge volgorde wel iets gewijzigd, maar de samenstelling bleef gelijk (zie tabel op blz. 103). In eerdere kwartalen waren er altijd wel enkele nieuwkomers en afvallers.
De top 3 is ongewijzigd gebleven, zowel in samenstelling als in volgorde. Het grootst blijft de behoefte aan artsen voor verstandelijk gehandicapten, spoedeisendehulpartsen en specialisten ouderengeneeskunde.
Plastisch chirurgen
In een artikel in De Telegraaf onder de kop ‘Nederlander snijdt nog niet in plastisch chirurg’ lieten verschillende vertegenwoordigers van deze beroepsgroep begin deze maand weten dat de economische crisis hen voorlopig niet raakt. Dat zou te danken zijn aan het feit dat cosmetische ingrepen gemeengoed zijn geworden, mede doordat de prijs is gedaald als gevolg van grotere concurrentie en efficiëntie. Bovendien maken cosmetische ingrepen die niet door de verzekeraar worden vergoed (en daardoor gevoeliger zijn voor de crisis) slechts een beperkt deel uit van de totale plastische chirurgie.
Tegen de achtergrond van dit positieve geluid is het opmerkelijk dat deze categorie artsen in de Arbeidsmarktmonitor behoort tot de grootste dalers. In het vierde kwartaal daalde de plastisch chirurg van de 16de naar de 26ste plaats. Dit is het derde achtereenvolgende kwartaal dat de beroepsgroep zich niet in de top 10 bevindt. Dat was in de daaraan voorafgaande drie kwartalen wel zo.
Plastisch chirurg Irene Mathijssen, voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Plastische Chirurgie, tekent aan dat de vacaturecijfers de werkelijke behoefte in de sector niet goed weergeven. Vooral bij oncologische reconstructies en de oplossing van problemen na bariatrische chirurgie neemt het werk juist toe, aldus Mathijssen. ‘In de meeste ziekenhuizen durft niemand echter aan uitbreiding van het aantal fte’s te beginnen gezien, de beperking van de budgetten. Er is dus heel veel werk, maar door geldkrapte kan er niet worden uitgebreid.’
Spoedeisend
Onverminderd hoog blijft de behoefte aan SEH-artsen, zo blijkt uit de cijfers. Per honderd SEH-artsen registreerden wij in het vierde kwartaal 17,6 vacatures. Alleen de artsen voor verstandelijk gehandicapten scoorden hoger, met 18,5 vacatures per honderd artsen.
Hoewel de spoedeisendehulpartsen dus nog steeds goed zijn voor de topregionen van de Arbeidsmarktmonitor, valt wel op dat zij in vergelijking met de afgelopen drie kwartalen lager scoren. In het derde kwartaal werden nog 21,6 vacatures per honderd artsen geteld. In het tweede kwartaal waren dat zelfs nog 25,5 vacatures, en in het eerste kwartaal 18,4.
Ziekenhuizen en/of maatschappen lijken dus iets terughoudender te worden in hun vraag naar nieuwe spoedeisendehulpartsen. Ook het zojuist verschenen ‘Capaciteitsplan voor de medische vervolgopleiding spoedeisende geneeskunde’ maakt melding van ‘de wetenschap dat invulling [van vacatures in deze categorie] door sommige ziekenhuisbesturen vooralsnog wat naar achteren wordt geschoven, respectievelijk wordt aangehouden.’ Dat zou het gevolg zijn van een ‘wat dunne spoeling’, ofwel een tekort aan dergelijke artsen.
De teruglopende vraag kan ook op een andere manier te verklaren zijn. Het afgelopen halfjaar is de toekomst van SEH-afdelingen in veel ziekenhuizen immers steeds onzekerder geworden. Onder druk van de bezuinigingen en kwaliteitsverbetering zetten zorgverzekeraars, het ministerie van Volksgezondheid en de ziekenhuizen zelf steeds sterker in op sluiting en/of afslanking van SEH-afdelingen.
Vorig jaar becijferde de NOS dat, uitgaande van de norm dat iedereen binnen 45 minuten met een ambulance bij een SEH-post moet zijn, 58 van de huidige 105 posten kunnen sluiten. Omdat mogelijke sluiting bij de lokale gemeenschap en bij de artsen van het ziekenhuis gevoelig ligt, houdt iedereen de kaarten voorlopig tegen de borst. Daardoor is het nog onzeker waar de klappen gaan vallen. Maar helder is dat de al ingezette sluiting van de SEH-afdeling van het Ziekenhuis Rijnstate in Zevenaar zeker niet de laatste zal zijn. Het is niet ondenkbaar dat de dalende vacaturetrend iets met de onzekere toekomst van veel SEH’s te maken heeft.
Toch hoeven SEH-artsen voorlopig niet echt wakker te liggen van hun carrièreperspectief. In augustus stelde Menno Gaakeer, voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Spoedeisende Hulp Artsen en SEH-arts in het UMC Utrecht, zijn achterban in Medisch Contact al gerust door erop te wijzen dat er zich bij sluiting van de ene post zich meer patiënten bij de andere post zullen aandienen. Daardoor blijft de totale vraag op peil, aldus Gaakeer.
Het Capaciteitsplan geeft hem gelijk. Deze rapportage van het Capaciteitsorgaan, dat het ministerie van Volksgezondheid adviseert over de instroom van studenten en aiossen in de geneeskundeopleidingen, gaat er eveneens vanuit dat de behoefte aan SEH-artsen de komende jaren groot blijft.
Onzekerheden
Natuurlijk is het Capaciteitsorgaan op de hoogte van de discussie over de toekomst van SEH-posten. Gegeven die onzekerheden hanteert de overheidsadviseur vier scenario’s. Het eerste (en krapste) scenario gaat uit van negentig ziekenhuizen met een behoefte van zes SEH-artsen per post, waardoor de totale behoefte uitkomt op 540 artsen. In het tweede scenario rekent het Capaciteitsorgaan met een opwaardering van dertien ziekenhuizen tot spilcentra met een noodzakelijke zwaardere bezetting. In dat scenario komt de behoefte uit op 708 artsen.
Veel ziekenhuizen moeten het
zonder erkende SEH-arts stellen
Waarschijnlijker acht het Capaciteitsorgaan echter het derde of vierde scenario, waarin ook de mogelijke gevolgen van inkrimping en sluiting zijn meegenomen. In die scenario’s zijn 23 SEH-posten bestempeld als niet strikt noodzakelijk. Het derde scenario gaat uit van een beperkte openstelling van die 23 posten, bijvoorbeeld alleen tijdens kantooruren, waardoor het aantal benodigde artsen daar halveert. Gevolg: de totale behoefte daalt tot 639 artsen. Het laatste scenario gaat uit van sluiting, waardoor de totale behoefte daalt tot 570 artsen.
Hoe dan ook, onafhankelijk van het scenario blijkt de behoefte aan SEH-artsen komende jaren veel groter dan het huidige aanbod. Volgens de berekeningen van het adviesorgaan moeten er, uitgaande van de omvang van de beroepsgroep begin 2011, nog minimaal 357 tot maximaal 525 SEH-artsen bij.
Dat is vooral het gevolg van het tekortschietend aanbod op dit moment, constateert senior-adviseur Joris Meegdes van het Capaciteitsorgaan. Ondanks de stormachtige groei van de beroepsgroep in het recente verleden heeft nog lang niet elke afdeling op dit moment de beschikking over geregistreerde SEH-artsen, benadrukt hij. 5 van de 36 grotere ziekenhuizen (waaronder één UMC) moeten het nog steeds zonder erkende SEH-arts stellen.
Van de 54 kleinere ziekenhuizen zijn dat er zelfs 30. Op veel andere posten lopen nog onvoldoende geregistereerde artsen rond, aldus Meegdes. ‘Vrij unaniem wordt deze situatie door alle betrokken partijen als ongewenst bestempeld, hetgeen dus in ieder geval noopt tot een uitbreiding van het huidige aanbod.’
Mathijs Smit
Eerdere afleveringen van de Arbeidsmarktmonitor
Naar MedischContactBanen
<!--
Arbeidsmarktmonitor vierde kwartaal 2011 (week 40 t/m 52)
rang
specialisme
aantal
vacatures
omvang
beroepsgroep
vacatures
per 100 artsen
1
arts verstandelijk gehandicapten
34
184
18,5
2
SEH-arts KNMG
45
256
17,6
3
specialist ouderengeneeskunde
201
1447
13,9
4
psychiater
251
3178
7,9
5
klinisch geriater*
13
197
6,6
6
dermatoloog
29
523
5,5
7
revalidatiearts
22
491
4,5
8
reumatoloog
12
285
4,2
9
bedrijfsarts
85
2038
4,2
10
arts voor maag-darm-leverziekten
14
416
3,4
11
radiotherapeut*
9
277
3,2
12
verzekeringsgeneeskundige
32
1010
3,2
13
neuroloog
25
906
2,8
14
neurochirurg
4
148
2,7
15
cardiothoracaal chirurg
3
142
2,1
16
orthopedisch chirurg*
14
710
2,0
17
kinderarts
29
1485
2,0
18
patholoog*
8
424
1,9
19
anesthesioloog
32
1752
1,8
20
chirurg
24
1327
1,8
21
radioloog
20
1130
1,8
22
internist
33
2114
1,6
23
medisch microbioloog*
4
259
1,5
24
nucleair geneeskundige*
2
168
1,2
25
huisarts**
135
11615
1,2
26
plastisch chirurg*
3
291
1,0
27
longarts
6
584
1,0
28
obstetrist/gynaecoloog
10
1034
1,0
29
oogarts
5
706
0,7
30
uroloog
2
414
0,5
31
cardioloog
4
1030
0,4
32
kno-arts
0
524
0,0
33
klinisch geneticus
0
125
0,0
totaal
1110
* Wetenschappelijke verenigingen van plastisch chirurgen, orthopedisch
chirurgen, pathologen, radiotherapeuten, nucleair geneeskundigen en
klinisch geriaters leveren data over vacatures aan.
Anne Marie van Elsacker doet dit voor de medisch microbiologen.
** Gegevens over vacatures voor huisartsen zijn afkomstig van
Waarneembemiddeling.nl
*** Intensivisten nemen we dit kwartaal niet mee.
Aantal vacatures in 2011
derde kwartaal
vierde kwartaal
basisartsen
627
522
medisch specialisten
1041
1110
aiossen
63
66
overigen
36
152
totaal
1767
1850
-->
- Er zijn nog geen reacties
