KNMG-voorzitter: De nieuwe hoofdbehandelaar

De gezondheidszorg is een dynamisch veld. Inhoudelijke maar ook maatschappelijke ontwikkelingen vragen een continue aanpassing van werkers in de zorg. Als we nog maar dertig jaar terugkijken zien we een solistische huisarts en een maatschap van drie tot vier specialisten die elkaars patiënten kenden. De problematiek was vooral monodisciplinair en de taakverdeling tussen dokters en verpleegkundigen was helder. Ook toen binnen de verlengde-armconstructie verpleegkundigen steeds meer activiteiten binnen het medisch domein ontwikkelden. De hoofdbehandelaar was die ene dokter die verantwoordelijk was voor inhoud, organisatie en coördinatie van zorg. Dit was ook de dokter die de patiënt informeerde over het te voeren beleid en in overleg met hem beslissingen nam.

Er is veel veranderd. Diagnostische en therapeutische ontwikkelingen hebben tot (super)specialisaties geleid. De patiënt wordt ouder, gecompliceerder en iemand die multidisciplinaire zorg nodig heeft. Vier à vijf behandelende disciplines zijn geen uitzondering. Specialistische maatschappen bestaan tegenwoordig uit tien tot twintig personen waarvan de leden elkaars inhoudelijke expertise nauwelijks meer kunnen overzien. Communicatie in een dergelijke maatschap vraagt om specifieke vaardigheden.

Naast de dokter bemoeien zich gespecialiseerde verpleegkundigen en peri- en paramedici met de patiënt. Nieuwe beroepen (SEH-arts en nurse practitioner) positioneren zich in het medisch domein. De patiënt is steeds mondiger en beter geïnformeerd. Hij wenst een integrale benadering en laat duidelijk merken dat de organisatie van de zorg niet aansluit bij zijn wensen en behoeften. Van de patiënten is 85 procent tevreden over zijn behandelend arts; maar slechts 35 procent heeft vertrouwen in de organisatie. De patiënt centraal (de missie van vrijwel ieder ziekenhuis) staat nog ver van ons af.

Bovenstaande ontwikkelingen dwingen de KNMG hierop te reageren en in dat verband ook kritisch te kijken naar het begrip hoofdbehandelaarschap. Integraal verantwoordelijk zijn voor de organisatie van de zorg lijkt nog wel mogelijk, maar geldt dat ook voor de inhoud? Kan de chirurg als hoofdbehandelaar alle consequenties van behandelingen die de internist, cardioloog of longarts als medebehandelaar voorstelt nog overzien? Kan hij daar dan verantwoordelijkheid voor nemen? En heeft de hoofdbehandelaar simpelweg de tijd om die coördinatie op zich te nemen?

Een andere benadering van het hoofdbehandelaarschap kan het makkelijker maken om verantwoording af te leggen, zowel naar de patiënt, binnen de instelling als ten opzichte van bijvoorbeeld de tuchtrechter. Kortom, het nadenken over een nieuwe invulling van het hoofdbehandelaarschap is gestart. Zie daarvoor ook het

verslag van de geslaagde invitational meeting op 20 maart.

Samen met u gaat de KNMG graag deze uitdaging aan.

Peter Holland, voorzitter KNMG

PDF van dit artikel