KNMG: Geneeskundige verklaringen: een missie of een mission impossible?

Ik heb een missie. Nou, eigenlijk heb ik er meer dan één, maar deze vergt wel het meeste van mijn doorzettingsvermogen: de strijd tegen de ‘Geneeskundige verklaring’. Zal de aanhouder winnen of is dit een mission impossible?

Het is u de afgelopen jaren waarschijnlijk niet ontgaan dat de KNMG regelmatig optreedt tegen instanties die geneeskundige verklaringen van u verlangen. Je zou verwachten dat het aantal verklaringen door die acties op den duur zou afnemen. Maar het tegendeel lijkt waar. Nog steeds wijst u ons op instanties die geneeskundige verklaringen verlangen. Maar even ter verduidelijking; wat is ook al weer een geneeskundige verklaring? En waarom mag u die niet afgeven?

Een geneeskundige verklaring is een schriftelijke verklaring van een behandelend arts waarin hij of zij op basis van medische gegevens een oordeel over de patiënt geeft. De verklaring wordt gebruikt door een derde (de instantie) om op basis daarvan een beslissing te nemen op het verzoek van de patiënt. Denk bijvoorbeeld aan een patiënt die een parkeervergunning van de gemeente wenst op grond van medische redenen. Om te beslissen of de patiënt in aanmerking komt voor de vergunning verlangt de gemeente dat de patiënt een verklaring van de arts overlegt, waarin staat dat een parkeervergunning medisch gezien noodzakelijk is. Waarom mag u deze verklaring dan niet geven? U heeft met uw patiënt een vertrouwensrelatie. Deze relatie mag niet in gevaar komen door het afgeven van een geneeskundige verklaring. Dit gevaar dreigt in het bijzonder als uw oordeel niet gelijk is aan dat van de patiënt: ‘U heeft helemaal geen medische redenen om een parkeervergunning aan te vragen’. Daarnaast mag worden verwacht dat uw oordeel, juist vanwege de vertrouwensrelatie, niet geheel onbevooroordeeld zal zijn. Hoe vaak bent u niet in de verleiding gekomen om toch een verklaring af te geven? Als laatste geldt dat de behandelend arts meestal niet beschikt over specifieke deskundigheid en dat hij niet bekend is met de normen en criteria waaraan moet worden getoetst. Want wanneer geeft de gemeente parkeervergunningen op medische gronden af? Als iemand in een rolstoel zit? Of als iemand slecht ter been is, en wanneer is dat? Op dezelfde wijze was uw oordeel nodig voor het toekennen van een verhoogd kilometerbudget, voor beoordeling van studiefinanciering, voor beoordeling van de rijvaardigheid, ter controle op de stelling dat een leerling niet naar gymnastiekles kon, en ga zo maar door.

Maar hoe komt het toch dat na alle acties van de KNMG er nóg instanties zijn die geneeskundige verklaringen verwachten? Waarom worden het er niet steeds minder? Waarschijnlijk omdat geneeskundige verklaringen nog steeds in nieuwe procedures worden opgenomen. Én ‘het geheugen’ van een instelling verdwijnt. Omdat de personele samenstelling van instellingen soms wisselt, gebeurt het dikwijs dat een nieuwe medewerker de procedure in het bedrijf veel gemakkelijker (en daarmee vaak goedkoper) wil maken en de geneeskundige verklaring introduceert. L’histroire se répète. Gelukkig beschikt de KNMG wel over ‘geheugen’ en zo kwam het dat ik laatst een instelling kon wijzen op correspondentie uit de jaren ‘90. Daarin stond toch duidelijk dat zij zich zouden houden aan de KNMG-richtlijnen. De discussie was meteen ten einde en de procedure snel weer aangepast. Het tij kan dus keren. De missie begint haar vruchten af te werpen. Zal de aanhouder dan toch winnen? 

mr. Diederik van Meersbergen, beleidsmedewerker gezondheidsrecht

Correspondentieadres:

d.van.meersbergen@fed.knmg.nl