Hormoonhuishouding en beloningssysteem obese patiënten herstellen na dieet
1 reactieBij obese patiënten is zowel de hormoonhuishouding als het beloningssysteem verstoord, maar dit kan met een streng dieet al binnen één week verbeteren. Dit blijkt uit het promotieonderzoek van internist Sigridur Jakobsdottir (VUmc) dat zij afgelopen vrijdag verdedigde.
De twee belangrijkste hormonen in het spel van aankomen en afvallen zijn de in de jaren negentig ontdekte ghreline en leptine. Leptine vertelt het brein hoeveel vetmassa er is. Hoe meer vet, hoe meer de voedselinname wordt onderdrukt. Ghreline stimuleert juist voedselinname, vermindert het energieverbruik en stimuleert vetopslag. Daarnaast spelen de hypothalamus-hypofyse-bijnieras en de groeihormoon/IGF-1-as belangrijke rollen. Bij patiënten met obesitas werken al deze systemen niet zoals het hoort. De hormoonhuishouding raakt in de war: patiënten worden resistent voor leptine en blijven daardoor onnodig dooreten. De neuro-endocriene systemen gaan de patiënten tegenwerken in plaats van helpen. Er komt meer ACTH, meer cortisol en meer groeihormoon in de bloedbaan, met als resultaat meer vetopslag.
Ook het beloningssysteem in het brein is verstoord bij patiënten met obesitas. De amygdala zorgt samen met de orbitofrontale cortex voor de interpretatie en verwerking van visuele informatie over voedsel en deze gebieden zijn bij obese patiënten overactief. Hierdoor is waarschijnlijk het aangename effect van het zien en nuttigen van hoogcalorisch voedsel veel sterker bij patiënten met overgewicht. Bij gezonde personen wordt het beloningseffect onderdrukt door leptine.
Jakobsdottir onderzocht de effecten van calorierestrictie op de neuro-endocriene systemen. Hiervoor liet zij achttien obese vrouwen gedurende acht weken een dieet van duizend calorieën volgen. Al na één week waren de bloeddruk, leptinelevels en triglyceridespiegels significant lager, terwijl het ghrelinelevel steeg. Na één week daalde ook de verhoogde activiteit in de rechteramygdala. Deze resultaten bouwen voort op eerder onderzoek en laten zien dat door calorierestrictie de verstoorde neuro-endocriene systemen weer zeer snel kunnen herstellen.
Jakobsdottir hoopt dat met het verder uitdiepen van de kennis over de invloed van hormonen op gewichtsreductie, er meer gerichte behandeling van obesitas kan komen. Met name het verhogen van leptine of het blokkeren van ghreline heeft volgens de onderzoekster veel potentie. Dit zouden mogelijk ook aanknopingspunten kunnen zijn voor het ontwikkelen van behandelingen voor anorexia, boulimia en depressies.
De dissertatie van Jakobsdottir
Lees ook:
Jan Keppel Hesselink
arts-pijnbehandelaar, Bosch en Duin
Vroeger zei Prof. dr. E.P. (Elizabeth Pauline) Hulst-Steyn Parvé, hoogleraar fysiologische chemie: ieder pondje komt door het mondje, daarmee aangevend dat te veel eten de essentie is bij obesitas. Nu staat hierboven: 'Bij patiënten met obesitas werk...en al deze systemen niet zoals het hoort. De hormoonhuishouding raakt in de war: patiënten worden resistent voor leptine en blijven daardoor onnodig dooreten. ' Maar hoeveel evidentie is daarvoor, met andere woorden hebben we dan uitgesloten dat: 'Patiënten blijven onnodig dooreten. Daardoor werken al deze systemen niet zoals het hoort bij patiënten met obesitas. Dan raakt de hormoonhuishouding raakt in de war, en de patiënten worden resistent voor leptine. Ik blijf een aanhanger van Hulst-Steyn Parvé, call me old-fashioned, tot dat de causaliteit echt duidelijk is geworden!