Gezond - Ivan Wolffers
5 reacties
Ontnuchterende vergelijkingen
Hij beschouwt het als het meest misbruikte woord, maar toch koos MC-columnist Ivan Wolffers (arts, schrijver en hoogleraar gezondheidszorg en cultuur aan de VU) voor Gezond als titel van het boek waarin hij zijn zoektocht beschrijft naar wat gezondheid is.
Het boek komt voort uit de noodzaak om te schrijven over het web van gezondheid en ziekte, waarin hij niet alleen als arts, maar ook als patiënt in verstrikt raakte. In 2002 werd bij hem prostaatkanker gediagnosticeerd. Gezond is een knappe samenkomst van Wolffers’ historische en moderne feitenkennis en zijn filosofische, geglobaliseerde denkwijze.
De ontwikkeling van meisje naar vrouw en het daaruit voortvloeiende hoofdstuk over voortplanting, leidt hij in middels de beeldspraak van Doornroosje. De jonge arts, ‘iemand die opgeleid is om anderen te helpen bij het oplossen van hun problemen’, duikt meerdere malen op in de gedaante van tovenaarsleerling. De ontwikkeling van diabetesmedicijnen neemt hij als voorbeeld van een tovenaarsbrouwsel: medicatie waarmee we mensen beschermen tegen een hartinfarct, maar volgens Wolffers voorbijschieten aan de echte preventie: leefstijladviezen.
Behalve magische beeldspraak kent het boek ook ontnuchterende vergelijkingen met landen als Bangladesh en Indonesië, waarmee Wolffers zich sterk verbonden voelt en waar hij veel heeft gewerkt. De rol van cultuurverschillen als het gaat om de invulling van het begrip ‘gezond’ komt zo uitgebreid aan bod. Wolffers confronteert zijn lezers met een maatschappij waarin de combinatie van ongenoegen en maakbaarheid van de mens een onbevredigende gezondheidssituatie heeft gecreëerd.
Roselien Herderschee
Let op: Deze actie is verlopen!
Maak kans op een gratis exemplaar van Gezond
Ivan Wolffers laat ons kennismaken met alle mogelijke aspecten van de discussie over ‘goede’ gezondheidszorg. In onze maatschappij lijkt het denkbeeld te heersen dat alles altijd gezonder kan. We worden ouder dan ooit en toch zijn er onopgeloste kwesties. ‘Prenatale sterfte in Nederland is te hoog, kinderen van asielzoekers hebben onvoldoende toegang tot zorg en er is sprake van een zekere discriminatie van ouderen.’ Het zijn slechts enkele voorbeelden waarmee Wolffers de huidige ‘gezondheidscrisis’ illustreert.
En toch stelt hij dat, hoe hoog de discussie ook oploopt, het te weinig is om in Nederland van een grote gezondheidscrisis te spreken. ‘Een retourtje Bangladesh of Sierra Leone helpt de zaak weer in perspectief te zien.’
Welke ervaring in uw loopbaan als arts (in binnen-, of buitenland), heeft u geholpen het begrip ‘gezond’ weer in perspectief plaatsen? Was daarvoor kennismaking met een andere cultuur noodzakelijk?
De vijf mooiste reacties worden beloond met een exemplaar van Gezond.
R.J.M.G. Hameleers
Specialist ouderengeneeskunde, MOLENHOEK LB
Een van de indrukwekkendste lessen over ziekte en gezondheid heb ik geleerd tijdens mijn co-schap verpleeghuisgeneeskunde. Ik kwam terecht in een verpleeghuis voor jongeren met meervoudige handicaps, met name veroorzaakt door hersenletsel. De meeste ...bewoners waren vrijwel totaal ADL-afhankelijk, incontinent, spastisch en rolstoelafhankelijk, maar toch werd er veel gelachen en hing er een vriendschappelijk sfeer.
Op een ochtend schoof ik aan bij een groepje bewoners om een praatje met ze te maken, wat niet meeviel door hun ernstige dysarthrieën. De jongen die naast mij zat kon zelfs helemaal niet praten en bediende een spraakcomputer door symbolen op het voorblad van zijn rolstoel met een aanwijsstok aan te raken. Op een goed moment kwam vanuit de keuken een medewerkster aanlopen met een dienblad met daarop allerlei aangepaste bekers met koffie. Ze liep naar onze tafel, maar had het blad niet goed vast zodat de koffie halverwege op de grond belandde. De jongen die naast mij zat glimlachte, pakte de aanwijsstok voor zijn communicator en wees naar een symbool dat op het voorblad van de rolstoel stond. Het commentaar van de spraakcomputer was een blikkerig "Ge-han-di-capt".
M.N.L.D. Ooms
Huisarts, NIJEVEEN
Er kwam een patiënt bij mij op het spreekuur met de mededeling dat hij nierkanker had, maar dat de uroloog 3 maanden wilde wachten alvorens iets te doen. Wat bleek er was een MRI gemaakt ivm diverticulitis. Op deze MRI werd een tumor gezien, zeer ver...dacht voor een Wilm's tumor. Dit had de chirurg hem meedegedeeld. De uroloog was hier niet zo zeker van en wilde even afwachten om te kijken hoe deze tumor zich zou gedragen. De patiënt wilde niet onbegrijpelijk een second opinion in een gespecialiseerd centrum. Aldaar werd de tumor verwijderd met radiotherapie. Drie dagen later werd hij opgenomen ivm een iatrogene maagperforatie. Dit alles duurde ongeveer acht weken waar hij zich ziek en ongelukkig voelde. Ook kon hij niet genieten van een grote geldprijs van meer dan zes nullen, dit had hij gewonnen vlak voor de MRI gemaakt was. Hij wilde alles zo inleveren als hij maar weer gezond was. Uiteindelijk bleek de tumor een onschuldige cyste en werd hij weer "gezond " verklaard. Deze patiënt had een MRI ondergaan vanwege een legitieme reden waar hij de pech had dat er een toevalsbevinding was wat erg op een kwaadaardigheid leek. Echter voor mij weer een voorbeeld dat een Total body MRI niet iets is waar je lichtzinnig over moet denken.
L. ten Hove
verzekeringsarts, HOOGLAND
Als verzekeringsarts zie ik een hoop mensen. Ziek, beperkt, doorgaan tegen beter weten in en claimen wat er te claimen valt uit eigen gewin. Het mensbeeld wordt voortdurend geboetseerd. Wat een verschillende mensen zijn er toch en op wat voor verschi...llende manieren gaat iedereen om met alle plesante en minder plesante dingen des levens.
Toch is de persoon die me het meest bij is gebleven geen client van mij geweest, maar iemand die op zeker moment mijn leven is gekomen. Als vader van een vriendinnetje van mijn dochter. Een man die leed aan ALS, steeds minder kon doen maar er steeds weer het beste van maakte. In mijn hoofd kan ik alles, hij had het geschreven kunnen hebben. Zich inbeeldend dat hij iets heel lekkers at terwijl hij aan het infuus lag. Met zijn zeer beperkte vingerfunctie typte hij een toneelstuk. Wat is gezondheid? Na al die jaren leven met ALS weet ik dat er meer is dan een gezond lijf alleen. Het koppie dat er op zit is minstens zo bepalend.
anoniem
geneeskundestudent
Gezond zijn is in mijn ogen vooral niet met je gezondheid bezig zijn.
Door de enorme focus de laatste tijd op gezondheid (die je zelf in handen zou hebben) en de aandacht voor overgewicht, ben ik het perspectief zelf kwijtgeraakt. Maar als je te gezo...nd wil zijn, bereik je uiteindelijk het tegenovergestelde: alle complicaties van een lichaam dat schade oploopt door alle strenge regels en dieten.
Inmiddels zie ik gezondheid weer in perspectief, echter niet dankzij hulpverlening want er is voor deze problematiek nog weinig aandacht. Deze les zal ik altijd onthouden, ook bij het advieseren van patienten: te gezond is ook niet goed.
P.J. Jonker
jeugdarts, DEVENTER
Mijn moeder was vanaf mijn vijfde levensjaar vrijwel volledig verlamd en permanent beademd opgenomen in een van de academische ziekenhuizen als gevolg van poliomyelitis. Zij bleef desondanks zeer actief als moeder en oma, als volwassen vrouw en apoth...eker tot haar overlijden 32 jaar later. Gezond en niet-gezond in een persoon. En heel af en toe was ze ziek... Deze ervaring beinvloedde mijn perceptie van het begrip 'gezond' waarschijnlijk meer dan mijn opleiding tot en ervaring als arts.
'Gezond' betekent dat je de mazzel hebt niet door een(ernstige)kwaal getroffen te zijn, maar ook dat in geval van ziekte je hoofd het nog naar behoren doet en dat je de steun ontvangt om zo gezond en compleet mogelijk je leven te leven. 'Gezond' is van jezelf, niet van de dokter!