Geen ziekte maar klacht

Het hoofdredactioneel (MC 6/2005: 219) over het Gezondheidsraadadvies met betrekking tot het chronisch vermoeidheidssyndroom (CVS) heeft mij verbaasd. Het bekritiseert een onjuist beeld van het advies.

Een multidisciplinaire raadscommissie presenteerde, aansluitend bij de Amerikaanse CDC, een casusdefinitie van CVS om de indicatie voor behandeling/begeleiding te kunnen stellen en verder onderzoek te kunnen doen. Zo’n benadering is beproefd, denk aan aspecifieke lage-rugpijn en andere klachtsyndromen. Crul zegt het eens te zijn met de uitspraak van de minister dat CVS geen ziekte is. Ik wijs op het advies van de Gezondheidsraad: ‘Een casusdefinitie van een onverklaard syndroom is een constructie voor de praktijk’, ‘Het bestaan van criteria betekent nog niet dat er ziekte is’ en ‘De casusdefinitie van CVS [is] niet meer dan een beschrijving van een klachtenpatroon’(Gezondheidsraad publicatie nr. 2005/02).

Hoewel het redactioneel anders suggereert, sporen Cruls opvattingen met het advies. Aan het gegeven dat, zoals hij zegt, de klachtenpresentatie bij CVS grote overeenkomst vertoont met die bij andere onbegrepen functionele syndromen, heeft de commissie juist de nodige aandacht besteed. En juist de Gezondheidsraad heeft jaren geleden het RSI-vraagstuk kritisch geanalyseerd. Waar Crul bepleit dat ‘artsen, om patiënten echt te helpen (...) allemaal met hetzelfde verhaal moeten komen’, adviseerde de raad te komen tot multidisciplinaire praktijkrichtlijnen voor huisartsen, bedrijfsartsen en verzekeringsartsen. Daarover gaat de minister praten met de beroepsverenigingen. Wat betreft Cruls pleidooi om de mens als psychobiologische eenheid te bezien, achtte ook het advies een dualistische benadering van CVS (een ontregeling met onbekende oorzaak) niet vruchtbaar. Wel blijkt uit wetenschappelijk onderzoek dat veel patiënten baat hebben bij cognitieve gedragstherapie.

Ondanks het bovenstaande spreekt Crul over ‘het stellen van een diagnose waarbij de wetenschappelijke onderbouwing ondergeschikt is gemaakt aan de strategie om de patiënt het goede therapeutische kanaal in te krijgen’, en over ‘Gezondheidsraad onwaardig’. Deze dissonante kwalificaties zijn geenszins te rechtvaardigen op grond van het advies.

Maastricht, maart 2005

André Knottnerus, voorzitter Gezondheidsraad