De prijs van screening (2)

Hopelijk kan de onderstaande cijfermatig onderbouwde aanvulling verdere duidelijkheid geven over de afwegingen die screeningsradiologen moeten maken. Dit in reactie op de column ‘De prijs van screening’ van Karin Spaink (MC 48/2006: 1938) en het artikel ‘Borstkankerscreening baat wel degelijk’ van Floris Sanders (MC 2/2007: 57).

Behalve goed- en kwaadaardig imponerende afwijkingen kunnen op wel 10 procent van alle mammografie­beelden ook zeer kleine aspecifieke, soms nauwelijks zichtbare afwijkingen te zien zijn. Na evaluatie1 van deze laatste categorie afwijkingen, becijferden we in het Landelijk Referentie Centrum Borstkanker te Nijmegen in 1997 dat voor vrouwen met een dergelijke minimale afwijking het extra risico op maligniteit 0,5 procent was verhoogd. Tevens vonden we dat de vrouwen die tijdens screening twee jaar later toch een maligniteit bleken te hebben, minder uitzaaiingen naar lymfeklieren in de oksel hadden, dan vrouwen uit de screening mét maligniteit bij wie op eerdere mammografiebeelden nooit een afwijking zichtbaar was geweest.

Omdat in de tweejaarlijkse screeningssituatie voor vrouwen tussen 50 en 75 jaar de winst van het twee jaar eerder vinden van één mammatumor, die waarschijnlijk minder agressief zou zijn dan een gemiddelde tumor, voor één vrouw ons inziens niet opwoog tegen het onnodig moeten ondergaan van een excisiebiopt c.q. operatie door 200 vrouwen (destijds de standaardbehandeling), werd toen het doorverwijsbeleid na screeningsmammografie ongewijzigd gelaten. Ook werden vrouwen met deze minimale aspecifieke afwijkingen niet voor verdere analyse doorverwezen. Dit nog afgezien van de kostenoverwegingen en praktische haalbaarheid. 

Den Helder, januari 2007

R. Maes, radioloog

1) Maes RM, Dronkers D, Hendriks, JHCL, Thijssen, MAO, Nab, HW, Do minimal signs in a biennial breast cancer screening program need further diagnostic assessment? British Journal of Radiology. January 1997; 3 (70): 4-8.