Controverse rond thiazol­idinedionen blijft

De vraag of diabetes­medicijnen uit de klasse van thiazolidinedionen (TZD’s) het risico op hartklachten vergroten, blijft de gemoederen bezighouden. TZD’s kwamen eerder dit jaar in opspraak na publicatie van een meta-analyse van Nissen c.s. in The New England Journal of Medicine. Daaruit zou blijken dat rosiglitazon (Avandia) het risico op myocardinfarcten en sterfte door hartziekte vergroot (MC 22/2007: 951). De uitkomst van dat onderzoek is in brede kring betwist, maar in de Verenigde Staten staat sindsdien op doosjes Avandia wel een waarschuwing.

In The Lancet van 29 september krijgt de kwestie een vervolg met een nieuwe meta-analyse en maar liefst drie redactionele commentaren. De meta-analyse van Rodrigo Lago c.s. omvat zeven studies met in totaal ruim 20.000 diabetespatiënten die rosiglitazon of pio­-glitazon (Actos) kregen. Uit de analyse blijkt een verhoogd risico op hartfalen, maar niet op sterfte door hartziekte.

In de redactionele commentaren krijgt de studie forse kritiek. Om te beginnen zijn de studies in de meta-analyse niet ontworpen om hartziekte op te sporen. De diagnose ‘hartfalen’ is daardoor niet solide. Sterker nog: die studies hebben als eindpunt de mate van glycemische controle. Maar dat is zelf ook weer een surrogaateindpunt. Lagere gemiddelde bloedsuikerwaarden vrijwaren patiënten immers niet van micro- en macrovasculaire schade en een slechtere kwaliteit van leven. En dan is dus ook nog eens de mogelijkheid dat bepaalde bloedsuikerverlagende middelen (zoals TZD’s) het risico op hartziekten vergroten.

Al met al is er volgens The Lancet grote behoefte aan langlopende studies die de relevante effecten van diabetes­medicatie centraal stellen. Daarnaast moeten fabrikanten solide postmarketingstudies uitvoeren en toezichthouders ervoor zorgen dat dit ook daadwerkelijk gebeurt. << RC

The Lancet 2007; 370: 1129-36, 1103-6, 1101