College
1 reactieOnlangs beweerde René Kahn in de rubriek Veldwerk dat inspirerende colleges ervaringen zijn, die de hedendaagse geneeskundestudent niet mogen worden ontnomen (MC 22/2009: 994). Dat dergelijke colleges tegenwoordig nauwelijks meer worden gegeven, ligt volgens hem aan het feit dat universiteiten niet afdoende investeren in onderwijsvaardigheden of het binnenhalen van onderwijskundig talent.
Echter, de reden dat colleges een veel kleinere plaats in het curriculum hebben gekregen, is de algemene verschuiving van ‘kennis’ naar ‘kunde’ in het Nederlandse onderwijssysteem. Leerlingen en studenten hoeven niet meer te weten hóe iets in elkaar zit, maar wáár ze het kunnen opzoeken. Een goed voorbeeld daarvan is dat een leerling van de basisschool al geen tafels meer leert, maar een rekenmachine gebruikt.
Ook binnen de geneeskundeopleiding heeft deze verschuiving zijn intrede gedaan in de vorm van trainingen in het skillslab, medisch-praktisch onderwijs en onderwijsgroepen. Reden daarvoor was ook het hogere leerrendement van de actieve student ten opzichte van degene die vooral zijn luisterend oor gebruikt tijdens colleges.
Hoe interessant en grappig een deskundig spreker zijn verhaal ook uiteenzet, het publiek vergeet het leeuwendeel daarvan snel in de uren na het college. Een toegenomen mate van interactiviteit, mogelijk in kleine werkgroepen, verbetert het leerrendement alsmede de waardering van studenten voor de spreker. De inspiratie die studenten aan een spreker behoorden te ontlenen, wordt nu juist gevonden in de vroege ervaringen met artsen in de praktijk.
Mijns inziens zijn dus niet de colleges, maar de interactieve werkgroepen in combinatie met praktijkervaringen de manier om studenten effectief en plezierig te laten studeren. Daarbij verwacht ik in de toekomst veel van peer-to-peer teaching: het geven van onderwijs door ouderejaarsstudenten aan hun jongere collega’s. Dat scheelt namelijk weer extra investeringen in onderwijsvaardigheden.
Maastricht, juni 2009
Nick Wlazlo, vijfdejaars geneeskundestudent
dr. A.J.M. Schipperijn, internist met pensioen
, Noordwijk
De vijfdejaarsgeneeskundestudent Wlazlo stelt dat colleges een veel kleinere plaats in het curriculum hebben gekregen vanwege
de algemene verschuiving van ‘kennis’ naar ‘kunde’. Voorts: ‘leerlingen en studenten hoeven niet meer te weten hóe iets in e...lkaar zit, maar waar ze het kunnen opzoeken. Een goed voorbeeld is het feit, dat een leerling van de basisschool al geen tafels meer leert, maar een rekenmachine gebruikt.’ Hij vergeet gemakshalve, dat ‘kunde’ niet bestaat zonder voorafgaand verworven ‘kennis’. En wat
als de rekenmachine het plots begeeft?
Als ik zelf ooit patiënt word, hoop ik nooit zo’n soort arts aan mijn bed te krijgen! Stel: ik heb bovenbuikklachten. De arts doet wat lichamelijk onderzoek (mogelijk irrelevant want hij weet niet wat hij bij mijn klachten dient te denken) en vervolgens vult hij verkeerde gegevens in zijn zakmachientje in en zegt: ‘Volgens mijn zakmachine hebt u een galblaasaandoening’. Goeie kans dat het een coloncarcinoom blijkt te zijn!
Of u zit in een Boeing 747 met een gezagvoerder die alleen verstand heeft van het bedienen van de boordcomputer. Maar wat als zijn boordcomputer uitvalt? ‘Tja’, zal hij zeggen, ‘vroeger leerden wij nog navigeren op de sterrenbeelden. Maar sinds de jaren zeventig, toen werd bedacht dat uit je hoofd leren onnodig was, hebben wij ons geconcentreerd op het bedienen van het apparaat.’
Onlangs gebruikte ik met drie anderen de lunch. De keurige jongeman kwam er niet uit wat hij ons allen in rekening moest brengen. Terwijl wij ouderen binnen tien seconden uit ons hoofd de rekening hadden vastgesteld. Hij excuseerde zich: hij had zijn rekenmachientje niet bij zich!
En nu komt student Wlazlo (van pakweg 25 lentes) ons vertellen, dat uit je kop leren onzin is! Alsof je je eigen boordcomputer – je hersenen – niet meer hoeft te gebruiken.
Noordwijk, juli 2009
dr. A.J.M. Schipperijn, internist met pensioen