Arts liegt niet over euthanasie (4)

De Amsterdamse lijkschouwer Das reageert in Medisch Contact (MC 16/2007: 706) op mijn artikel (MC 11/2007: 466). Daarin betoog ik, onder meer op basis van gegevens uit de doodsoorzaakstatistieken van het CBS, dat de meldingsfrequentie van euthanasie thans boven de 90 procent moet liggen.

Das, een onbetwiste deskundige op dit gebied, stelt dat het zogenaamde B-formulier, dat de basis vormt van de CBS-gegevens, in geval van euthanasie niet door de behandelend arts zelf, maar na melding door de lijkschouwer wordt ingevuld. Het ligt dan voor de hand dat het aantal door lijkschouwers op B-formulieren aangegeven gevallen van euthanasie bijna exact overeenkomt met het aantal gevallen dat dezelfde lijkschouwers doorsturen naar de toetsingscommissies. Met andere woorden, het is onjuist om de CBS-gegevens te gebruiken, zoals ik deed, als een onafhankelijke meting van de hoeveelheid euthanasie en deze te relateren aan het aantal meldingen bekend bij de toetsingscommissies om tot een (zeer hoge) meldingsfrequentie te komen.

Het bleef ondanks de stelling van Das mogelijk dat het wel degelijk de behandelend arts is die ook in geval van gemelde euthanasie in de meeste gevallen het B-formulier invult. Navraag bij het CBS wees echter uit dat dit nauwelijks voorkomt. Een kleine steekproef uit de B-formulieren in euthanasiegevallen liet zien dat slechts 2 procent niet door de lijkschouwer was ingevuld.

Het is voor een auteur altijd een beetje gênant een dergelijke fout te moeten erkennen, en het is voor een empirische onderzoeker vervelend als een veelbelovende informatiebron een gewone doublure van het al bekende blijkt te zijn. Jammer dan, maar de heer Das heeft wel gelijk. ‘Ieder nadeel heb z’n voordeel’, en zoals het hoort, helpt ook in dit geval onderlinge kritiek de wetenschap vooruit en de wetenschapper scherp te houden. Ik ben de heer Das dus zeer dankbaar voor zijn reactie.

Groningen, mei 2007

John Griffiths, emeritus hoogleraar rechtssociologie, Rijksuniversiteit Groningen