Kafka is dood

Kafka is dood, Thijs Feuth, Uitgeverij De Arbeiderspers, 184 blz., 19,99 euro.

bestel direct

De ik-figuur in Kafka is dood van de Nederlandse (in Finland werkzame) arts Thijs Feuth gaat na het overlijden van zijn hond Kafka op diens matje liggen en gaat zich vervolgens steeds meer als hond gedragen en hond voelen. De hond is overigens niet genoemd naar de schrijver die Gregor Samsa in een kever liet veranderen, maar naar het geluid van zijn blaf.

De ik-figuur beseft heel goed dat zijn dorpsgenoten zijn hondse gedrag vreemd zullen vinden en hij vreest dat hem een psychiatrische behandeling zou kunnen worden opgedrongen. Hij trekt zich dan ook steeds meer terug. Dit verhaal zou te lezen zijn als een geval van ­lykantropie, de psychiatrische stoornis waarbij degene die eraan lijdt ervan overtuigd is dat hij is veranderd in een dier. Maar het mooie van deze roman is dat niet de psychologie of de psychiatrie gebruikt wordt om de verandering van mens naar hond te begrijpen, maar de filosofie. Als je, zoals Descartes zegt, aan al je zintuiglijke waarnemingen moet twijfelen, en alleen het denken een bewijs is van je bestaan, is ­iemand die denkt dat hij een hond is een hond, ook al is zijn lichaam nog steeds dat van een mens. De ik-figuur noemt zich een hond in een mensenlichaam. Uiteindelijk wordt de verteller ook lichamelijk steeds meer een hond en ervaart hij de pijn van honger, de noodzaak om te jagen en het genot van blaffen.