Een Duitse fantasie

Een Duitse fantasie. Philippe Claudel (vertaling: Manik Sarkar), De Bezige Bij, 160 blz., 20,99 euro.

Bestellen

Een Duitse fantasie van Philippe Claudel (1962) omvat vijf verhalen die draaien om, zo geeft de auteur in het nawoord aan, ‘de onsamenhangendheid van de geschiedenis en de rol die mensen erin spelen, of beter gezegd: denken te spelen’.

Neem bijvoorbeeld het openingsverhaal, Ein Mann, waarin een uitgeputte soldaat kilometerslang loopt op zoek naar leven en onderdak, en uiteindelijk in het donker de fatale fout maakt de deur van een elektriciteitshuisje te openen. Of het langste verhaal van de bundel, Gnadentod, waarin Claudel een alternatieve geschiedenis schrijft op basis van brieven en krantenberichten, die suggereert dat de Duitse kunstenaar Franz Marc jaren eerder dan gedacht in een gesticht zou zijn overleden, als slachtoffer van Hitlers executieprotocol voor geesteszieken. Steeds gaat het over de relatie tussen het collectieve geheugen en de individuele herinnering, die door het geschreven woord in de war kan worden geschopt. Duitsland dient daarbij als passend kader, als een land dat met haar eigen geschiedenis worstelt. Claudel woont niet ver van de grens, en raakte tijdens de reisluwe coronaperiode geïnspireerd door het nabije. Het resultaat is een spel met waarheid en leugen, dat de vraag stelt wat literatuur wel en niet vermag.