Medisch Contact Thema
Wink de Boer
2 minuten leestijd
Column

Corona als katalysator

Plaats een reactie

In het coronatijdperk is veel premiegeld uitgegeven aan zorg voor een relatief kleine groep patiënten. Ethisch gezien hadden we geen keuze. Intussen zijn de wachtlijsten langer geworden en hoewel veel onnodige zorg is verdampt is er ook nog veel ‘echte’ zorg in te halen. Onze opdracht is nu: lever meer zorg voor minder geld. Hoe mooi zou het zijn als we dan ook gelijk de zorg beter maken? Met Nederland in een recessie kunnen we niet onze hand op­houden.

Iedereen zal herkennen dat we de afgelopen tien jaar steeds defensiever zijn geworden. Op de schaal van onderbehandeling naar overbehandeling zijn we doorgeschoten naar overbehandeling. Veel collega’s zijn bang aangeklaagd te worden als ze iets missen. Er is te veel ‘low value care’, te veel ‘waterhoofdgeneeskunde’. Nu en ook straks, als het coronatijdperk voorbij is, kunnen we dit niet langer betalen. Maar een nog belangrijker argument is dat overdiagnostiek en overbehandeling schadelijk zijn. In veel gevallen is afwachten beter dan direct handelen. Slechts 60 procent van wat we doen is gebaseerd op evidence; een derde van wat we doen is overbodig (‘waste’) en draagt niet bij aan een betere gezondheid of langere overleving. En één op de tien van onze patiënten krijgt te maken met gezondheidsschade door ons handelen. Richtlijnen zijn hun doel voorbijgeschoten en onze wetenschappelijke verenigingen zijn aan zet. Extreme uitgaven worden gevraagd voor minimale gezondheidswinst. In het postcoronatijdperk moet dat anders. Zo is het zaak om richtlijnen te versoberen en om schadelijke, niet op evidence gestoelde adviezen aan te passen. De economische realiteit moet worden mee­gewogen.

Het model waarin alle ziekenhuizen precies hetzelfde doen is niet vol te houden

De Nederlandse Vereniging van Maag-Darm-Leverartsen is van plan om richtlijncommissies de opdracht te geven 25 procent te versoberen en om ‘samen beslissen’ een prominentere plek te geven. Niet om onze patiënten slechter te gaan behandelen maar om hen te beschermen. Zinnige zorg is betere zorg en ‘less is better’.

Zorgaanpassingen zoals hierboven beschreven gaan ons helpen de achterstand weg te werken en de zorgvraag te beantwoorden. Toch hebben we hiermee nog niet de kosten gereduceerd. Hoe vervelend ook, dat kan alleen als we capaciteit uit het systeem wegnemen. Als ziekenhuizen volcontinu gaan werken, dan kan 10 tot 15 procent overcapaciteit worden gesloten. In de coronatijd zijn we gaan samenwerken en capaciteit gaan delen. Door marktwerking gaan kleine ziekenhuizen in dunbevolkte delen van Nederland failliet. Dat is niet wenselijk en wordt door de burger niet geaccepteerd. Echter, het model waarin alle ziekenhuizen precies hetzelfde doen is kwalitatief niet vol te houden. Omwille van kwaliteit moeten we gaan diversifiëren. Veel ziekenhuizen hebben onvoldoende schaalgrootte om acute zorg en verloskunde kwalitatief goed in de lucht te houden. Daarom moeten we de acute zorg en verloskunde goed verspreid over Nederland op slechts 25-30 plekken gaan organiseren. Op deze locaties kan dan geen planbare zorg meer gebeuren. De andere ziekenhuizen kunnen zich dan hierop gaan toeleggen. Met grotere volumina kunnen ze hierin heel goed worden en uiteindelijk overleven. De patiënt moet dan soms wat verder reizen, maar krijgt daar betere zorg voor terug. Samenwerkend kunnen we de kleinere ziekenhuizen wel openhouden. Als arts werk je dan op meerdere plekken.

Kwalitatief betere zorg in een gereorganiseerd en goedkoper ziekenhuiszorglandschap. Het kan en het moet en corona zou zomaar eens de katalysator kunnen zijn voor deze broodnodige veranderingen.

Wink de Boer is mdl-arts in ziekenhuis Bernhoven in Uden. In de periode 20 maart-10 mei werkte hij op de corona-afdeling.

Lees ook

coronavirus covid-19
Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • Er zijn nog geen reacties
 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.