Onderzoek of verdienmodel?
8 reactiesVandaag ontving ik een brief over een patiënt die meegedaan heeft aan het proefbevolkingsonderzoek naar longkanker. Daar vind ik sowieso wat van, maar nu staat er in de brief ook nog vermeld dat op de CT wordt gekeken naar kalkscore van Agatston.
Nu moest ik dat even opzoeken. Jullie weten dat waarschijnlijk allemaal al, maar dan toch: het is de kalkafzetting in de coronairvaten. De patiënt krijgt deze uitslag niet, weet dus waarschijnlijk ook niet dat daarnaar gekeken wordt of begrijpt niet wat dit betekent. (Correctie: het staat vermeld op bladzijde 9 van de twintig pagina’s tellende informatiefolder.)
Een kalkscore onder de 400 wordt niet vermeld, staat er; als hij hoger dan 400 is, wél, en dan staat er dit: ‘U kunt de kalkscore gebruiken indien er twijfel bestaat over een eventuele behandeling ter verlaging van het risico op hart- en vaatziekten.’ Voor de duidelijkheid: personen die meedoen zijn rokers of ex-rokers en zijn ouder dan 60 jaar.
Ik dacht dat we bezig waren met stoppen met roken
En wat wil het geval? Ze vermelden in de brief toch de score van onder de 400. Waar zit hier de foute informatie? In de begeleidende tekst of in de uitslag?
Ik vraag me twee dingen af:
Mag je iets onderzoeken en melden waarvan de patiënt geen weet heeft, bewust of onbewust?
En wil ik dat weten/ moet ik op de hoogte gesteld worden als huisarts, als mijn patiënt daar niet van op de hoogte is?
Als de score hoog is, moet ik dan de patiënt bellen? ‘U heeft duidelijke kalkafzetting in uw vaten rondom het hart. Ik twijfel over een eventuele behandeling ter verlaging van uw risico op een hartinfarct. Zullen we daar eens over sparren op het spreekuur?’
Je kunt misschien ook wel raden welke patiënten meedoen aan dit onderzoek: niet diegenen die denken: het zal wel loslopen, ik ga naar de huisarts voor CVRM, ik hoef nog niet naar de cardioloog, in ieder geval niet die van mij.
Er worden 400 duizend mensen opgeroepen voor dit onderzoek. Benieuwd hoeveel van hen een kalkscore boven de 400 hebben en hoeveel daarvan naar de cardioloog gaan. Preventief:) Ik zie weer een gat in de markt: bevolkingsonderzoek naar coronairlijden. Iets voor onze demissionaire minister van Volksgezondheid om over na te denken?
Ik dacht dat we bezig waren met stoppen met roken. Dat lijkt me een betere investering voor preventie. Maar ja, wie ben ik.
Ook een praktijkperikel of anekdote delen? Dat kan (desgewenst anoniem)! Mail naar kopij@medischcontact.nl.
auteur
Carin de Kok, huisarts, Utrecht
C.H.W.M. de Kok
huisarts, Utrecht
Dank voor alle reacties. Gaat vooral over de kalkscore. Grap is dat huisartsen bij rokers of gestopte rokers, als patiënten daartoe bereid zijn, sowieso cardiovasculaire controles en als nodig, behandelingen voorstellen. Daar hebben we een kalkscore ...niet voor nodig.
Vraag is ook: hoe zinvol dit preventieve onderzoek überhaupt is. Reactie van de onderzoekers?
Echte preventie is natuurlijk stoppen met roken en nog beter, niet beginnen!
B. van Pinxteren
Huisarts, Zeist
Beste Carin, ik kreeg recent ook zo'n verslag en heb mij er ook zeer over verbaasd. Mijn patient had een zeer hoog risiso (score). Maar ook bij een gewoon hoge score (>400) wordt actie geadviseerd, namelijk starten met een ACE-remmer en met een stati...ne (ongeacht bloeddruk en ongeacht cholesterol-waarde). Dit druist behoorlijk in tegen datgene waar wij mee bezig zijn.
Als die CAC-score echt aangetoond zo voorspellend is, dan vind ik dat we die alle 40-plussers (bijvoorbeeld) zouden moeten aanbieden via een bevolkingsonderzoek. Als het dat niet is, dan vind ik dat we op dit moment die score niet meer zouden moeten bepalen of alleen in het kader van wetenschappelijk onderzoek. Nu is het van beide net niets.
[Reactie gewijzigd door Pinxteren, Bart van op 22-02-2024 12:03]
J.L.C.M. van Saase
Gepensioneerd internist, Leiden
Het onderzoek toont waarschijnlijk ook de botdichtheid van de wervels. Krijg je als patient en huisarts ook nog de osteoporose screening gratis mee. En de bijnieren staan er ook vast wel op. Volg de richtlijn incidentaloom van de bijnier. Lekkere be...zigheidstherapie.
J.W. Kuiper
Radioloog, Rotterdam
De alwetende internist zou kunnen weten dat botdichtheid niet echt gemeten kan worden op een Thorax CT en als de richtlijn bijnierincidentaloom gevolgd dient te worden is het niet anders. Bovenstaande is ook geen zinvolle bijdrage aan het onderwerp. ...Helaas is het regelmatig zo dat radiologen meer of andere zaken vinden dan de clinicus naar op zoek was. Als er in deze studie andere afwijkingen gevonden worden wil deze huisarts het blijkbaar niet weten. U kunt de informatie natuurlijk achterhouden als u het niet zinvol acht. Daarom zetten wij vaak "overweeg verder onderzoek". Dan kunt u de keuze maken op basis van uw klinische blik, kennis en overwegingen. Wie wordt hier nu uiteindelijk echt wijzer van?
Huisarts, Streefkerk
Bart Bruijn
De in zijn kuif gepikte radioloog zal toch het verschil wel weten tussen screening en diagnostisch? Dat verschil is nogal groot. Bovendien dient de beslissingen over het melden van een toevalsbevinding en zeker van een bevinding bij ee...n onderzoek waarvoor de patiënt geen toestemming heeft gegeven bij de aanvrager of indiceerder van het onderzoek te liggen. Niet weer eens bij de huisarts, die er zeker in dit heel dubieuze geval niets mee te maken heeft.
M. Termaat
Huisarts , Groningen
Dat is een vreemd antwoord van collega Kuiper. Wij kunnen en mogen geen informatie achterhouden. De informatie/ dossier is van de patiënt. Die kan het dossier tegenwoordig ook steeds makkelijker online inzien. Helemaal terecht lijkt mij. Waarom een... kalkscore waarvan het klinische nut nog duister is vermeld moet worden is waar het wringt. Je kan dus geen goede klinische inschatting maken omdat daar onvoldoende duidelijkheid over is. Het geeft dus onzekerheid ipv duidelijkheid voor arts en patiënt. Die zin kunt u er fijn bij zetten maar het ontslaat u niet van de plicht na te denken wat de consequenties daarvan zijn. In dit geval mogelijk meer negatieve dan positieve. Daar met zijn allen over nadenken en die kalkscore en andere onduidelijke bijvangst achterwege laten is ook een optie.
[Reactie gewijzigd door Termaat, Martijn op 20-02-2024 20:52]
E.J. Haanraadts
Radioloog , Amsterdam
De waarde van een kalkscore is allesbehalve onduidelijk. Het is een bewezen betrouwbare risico-indicator voor hart- en vaatziekten . Het zou toch heel vreemd zijn om die niet te vermelden. Moet een longtumor die zichtbaar is op een thoraxfoto met al...s vraagstelling "decompensatio cordis ?" ook maar verzwegen worden?
M. Termaat
Huisarts, Groningen
Natuurlijk weten wij dat de kalkscore een theoretisch waarde heeft bij het voorspellen van CVRM risico. Waar het om gaat is of dit voldoende relevant is om te vermelden. Weegt de informatie op tegen de zorgen die het oproept, de kosten, druk op de ...zorg versus de voordelen ( vroege opsporing hvz risico’s) die het veroorzaakt. Interessant is dat het vooral een uitstekende negatief voorspellende waarde heeft. Misschien wel minstens zo belangrijk dus om te vermelden als een hoge waarde. Om ook eens wat kosten/ zorgen te besparen. Nb het vergelijk met een mogelijke longtumor bij onderzoek naar decompensatio is wat vreemd. Het zal daar om een klinische vraagstelling gaan en zul je als radioloog ook een mogelijk andere oorzaak van de klachten beschrijven .