Van bovenkamer naar onderbuik

Als Luke Skywalker in de eerste Star Wars-film in een precaire situatie belandt, verzucht hij met gevoel voor understatement: ‘I’ve got a bad feeling about this.’ Dicht bij The Force is het instinct uiteraard wat sterker dan bij ons, gewone medische stervelingen. Desondanks heeft onze beroepsgroep het niet-pluisgevoel breed omarmd.

Sterker nog, ook de medische tuchtcolleges zien het niet-pluisgevoel als een diagnostisch instrument waarmee de toestand van de patiënt kan worden ingeschat, zo bleek uit onderzoek van huisarts Erik Stolper e.a. in 2010. In 2016 werd een verpleegkundige berispt nadat zij bij een hartpatiënt te weinig controles uitvoerde; het tuchtcollege verweet haar een gebrek aan niet-pluisgevoel. Nogal frustrerend voor deze verpleegkundige om te moeten horen, lijkt me.

Was mijn niet-pluisgevoel nog onvoldoende tot wasdom gekomen?

De eerste keer dat het niet-pluisgevoel mij in de steek liet weet ik nog goed. Aan het begin van mijn opleiding zag ik op een late dinsdagmiddag een postoperatieve patiënte met urineverlies kort na een verzakkingsoperatie, bij wie ik een overloopblaas over het hoofd zag. De hinder van de katheter die ze vervolgens wekenlang moest dragen, droeg ik spreekwoordelijk met me mee. Was het gehaastheid, gebrek aan luisterend vermogen of was mijn niet-pluisgevoel nog onvoldoende tot wasdom gekomen? Gelukkig heeft deze casus het tuchtrecht niet gehaald. Het zijn patiënten als deze die ons confronteren met onze feilbaarheid. In dat kader is het dan dapper als mensen zoals columnist Martijn Möllers schrijven over hun eigen complicaties en reflecteren op het keuzeproces dat aan een operatie is voorafgegaan.

Boven aan de recente overlijdensadvertentie van internist Peter Lestrade stond: ‘Goede dokters kennen alle protocollen, slechte dokters voeren ze allemaal uit.’ Een adagium waar ik me helemaal in kan vinden. Hoewel lastig in een formule te vatten, zullen we wat vaker vanuit onze bovenkamer naar de onderbuik moeten afdalen. May the Force be with you!