De grens van voltooid leven

Vrijwel iedereen werd overvallen door het bericht. Vorige maand zei staatssecretaris Van Rijn dat een reactie op het rapport van de commissie-Schnabel nog wel even op zich zou laten wachten. Die reactie is er nu en hoewel die commissie geprezen wordt, gaat het kabinet duidelijk een stap verder dan de commissie bedoeld heeft. De facto volgt de door het burgerinitiatief ‘Uit Vrije Wil’ opgestelde proeve van wet. In februari schreef ik daarover: ‘Er komt dus een BIG-geregistreerde stervenshulpverlener, die niet het lijden gaat beoordelen, maar wel moet toetsen of de vraag om hulp bij zelfdoding vrijwillig, weloverwogen en duurzaam is. Maar toetsen impliceert dat er ook kans bestaat dat de hulpverlener negatief oordeelt. Als dat inderdaad de bedoeling is, voorzie ik dat deze hulpverleners voor vergelijkbare dilemma’s komen te staan waar artsen nu mee te maken hebben.

Uit Vrije Wil hinkt blijkbaar op twee gedachten: mensen mogen zelf bepalen of hun lijden ondraaglijk is, maar iemand anders moet dan wel kijken of ze dat echt menen. Ik denk dat we deze weg niet op moeten. Dat neemt niet weg dat we oog moeten hebben voor de groep mensen die klaar is met leven en een diepe doodswens heeft. Op de vraag hoe dat moet, is nog geen antwoord.’(MC 06/2016: 5). Ik heb er nu niets aan toe te voegen.

Hoe dan ook, de knuppel is in het hoenderhok gegooid. De discussie over zo’n mogelijke wet zal nog de nodige tijd vergen. Een interessante aanzet is de promotie volgende maand van Els van Wijngaarden: ‘Wat bedoelen ouderen eigenlijk als zij zeggen dat hun leven voltooid is? Welke ervaringswereld gaat er achter deze woorden schuil? Dat is de kernvraag van mijn promotieonderzoek aan de Universiteit voor Humanistiek.’ Daaruit blijkt hoe ingewikkeld het is om de ‘persisterende actieve doodswens’, die het kabinet noemt, juist te interpreteren. Dat verbaast me niets.