Blogs & columns
Column

Stiekem blijft het maatwerk toch het leukste

2 reacties

De soepele beweging waarmee Ron de schaar aan twee vingers uit zijn achterzak haalt en ’m met een halve zwaai precies in de goede richting in zijn hand laat vallen, verraadt eigenlijk alles. De routine, het achteloze plezier en misschien ook wel juist het feit dat het helemaal niet nodig is om het leven veel moeilijker te maken dan het is. Het is vrijdagmiddag, een uur of drie, en samen met mijn collega’s krijg ik les van de gipsmeesters.

De conservatieve behandeling van fracturen is eeuwenoud. En zoals wel vaker met behandelingen die de tand des tijds hebben overleefd: ze zijn steengoed. Een optimale behandeling in de geneeskunde, en met name in heelkunde, balanceert tussen ‘primum non nocere’ (richt niet meer schade aan dan nodig) en ‘zachte heelmeesters maken stinkende wonden’ (‘komt u over een week terug en dan maken we een plan). Het aanleggen van een goed gips is een minimalistische interventie, maar mits goed uitgevoerd levert het maximaal resultaat.

De Egyptenaren waren de eersten van wie we weten dat ze fracturen behandelden door middel van een houten spalk gefixeerd met linnen doeken. De Grieken, prominente lui zoals Hippocrates, namen dit advies een-op-een over. Het werkelijke gips, dat bestaat uit verpulverd calciumsulfaat (CaSo4) dat na toevoeging van water (H2O) transformeert tot een onoplosbare verbinding (CaSo42H2O), werd geïntroduceerd door Ambroise Paré, een Franse chirurg uit de 15de eeuw. De echte finetuning volgde in de oorlogen daarop: vanzelfsprekend immer glorietijden voor de innovatie van chirurgische behandelingen.

Vanuit de verte lijkt de zorg in de tussentijd enorm veranderd. We lopen niet langer tussen de varkens en koetsen op zoek naar een winkeltje met de rood-blauw-witte barbierspaal (symbool voor het witte verband dat na het aderlaten gewassen werd en buiten te drogen werd gehangen). Inmiddels mogen we ons via een hypermoderne aanmeldzuil door een doolhof van gangen bij de gipskamer melden. Maar eenmaal daar aangekomen, is de zorg nog even op maat gemaakt als in vroeger eeuwen.

In de heelkunde is personalized medicine geen modeterm maar een gegeven. Het op maat geknipte matje bij de liesbreuk, een zorgvuldig handgelegde naad voor een shunt die nog jaren trouwe dienst zal doen op de dialyseafdeling, het bijbuigen van een osteosyntheseplaatje zodat het precies op het bot aansluit. Natuurlijk hebben we baat bij het introduceren van protocollen en checklists in de zorg. Maar stiekem blijft het maatwerk toch het leukste.

Onze koffie smaakt dan misschien niet zoals de verse espresso bij een oude kleermaker in Milaan, maar de manier waarop de gipsmeesters op het oog een onderarm, bovenbeen of schouder binnen een oogwenk voorzien van passend gips, is onmiskenbaar vakmanschap. Terwijl wij nog wat onwennig elkaars onderarmen voorzien van een moedig maar onvolmaakt beginnersgips, kijkt Ron goedkeurend toe. Mooi vak, die heelkunde.


Meer van Emma Bruns

  • Emma Bruns

    Emma Bruns is chirurg in opleiding.  

Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.