Ieder sterft zijn eigen dood

Ze is begin 70, een pittige dame. Ovariumcarcinoom. Met Kerst laat ze zich nog met de auto rondrijden langs haar herinneringen. Er zijn te veel hulpverleners rond haar bed. Of het geen tijd is voor morfine. En of ze al nagedacht heeft over euthanasie – die ik dan blijkbaar moet uitvoeren.

Ze wil helemaal niks, gewoon rustig doodgaan. Voor haar geen medicijnen. Het is goed zo, laat me maar. Eind januari. Haar kinderen zien haar laatste ademtocht. De echtgenoot praat duizend woorden om zijn verdriet niet te voelen.

Ze hoefde nog niet naar de hemel. Ze wilde 100 worden

Hij is bijna 80. Jehova’s getuige. Een pathologische humerusfractuur. Pas later wordt duidelijk wat de veroorzaker is. Nog maar even te leven. Gesteund door zijn geloof is hij niet bang om te sterven. Tegen elke verwachting in leeft hij nog drie jaar. Elk jaar is er wel een periode dat er afscheid genomen wordt door de kinderen omdat alles er dan op wijst dat het afgelopen is. Maar telkens volgt er een wonderbaarlijke wederopstanding. Begin maart wil hij dood. Hij raakt erg verward. Na een paar dagen sedatie slaapt hij rustig in.

En dan mijn moeder. Zij had ons, haar kinderen. En dan nog twee nakomende generaties. Bovendien had ze Jezus. Maar de allerbelangrijkste was Maria, Maria van Altijddurende Bijstand. Drie dagen voor haar overlijden speelden we samen nog mondharmonica. Ze hoefde nog niet naar de hemel. Ze wilde 100 worden. Het scheelde niet veel. Mijnheer Alzheimer was eerder langs geweest. Hij had de laatste bramen van haar toch al lieve karakter weggepoetst. Wat overbleef was louter Liefde. De laatste uren kreeg ze een snufje midazolam. Geen piep, geen kraak, geen reutel. Vredig vertrok ze. Dat is – nu ik dit schrijf – precies een week geleden.